9 aprel kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Xalqaro ASMR haqida xabardorlik kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? O‘zbekiston – Amir Temur tavallud topgan kun.
?? Kanada – Vimy Ridge kuni.
?? Eron – Milliy yadro texnologiyalari kuni.
?? Finlyandiya – Fin tili kuni.
?? Indoneziya – Indoneziya havo kuchlarining tashkil topgan kuni.
?? Tailand – Tailand qirollik havo kuchlari kuni
?? Tunis – Shahidlar kuni.
?? Filippin – Jasorat kuni.
?? Gruziya – Milliy birdamlik kuni.

? VOQEALAR:

  • 1241 – Lignis jangida Chingizxonning nabirasi Baydar boshchiligidagi moʻgʻul-tatarlar Genrix II Taqvodor qoʻmondonligidagi nemis-polsha qoʻshinini magʻlub etdi.
  • 1454 – Italiya shahar-davlatlari Lodiya shartnomasini imzoladilar.
  • 1667 – Parijda dunyoda birinchi xalqaro koʻrgazma ochildi.
  • 1682 – sayohatchi Rober de la Sal Fransiya Amerikaning yirik hududlariga egaligini e’lon qildi.
  • 1699 – Pyotr I “Moskvada tozalikka rioya qilish va ko’chalar va xiyobonlarga axlat va boshqa axlat tashlagani uchun jazo to’g’risida” farmon chiqardi.
  • 1782 – Parijda Fransiyadagi eng yirik teatrlardan biri «Odeon» ochildi.
  • 1860 – Fransuz kashfiyotchisi Eduar de Martenvil ilk bor “Oy yog‘dusi” fransuz xalq ashulasining ovozini yozdi, u hozir Parij arxivida saqlanadi.
  • 1882 – teleboshlovchi Barnum AQSHga Jambo filini olib keldi.
  • 1928 – Turkiyada islom dini rasmiy din deb e’lon qilindi.
    -1940 – Germaniya Norvegiyah va Daniyaga bostirib kirdi.
  • 1948 – Yahudiy terrorchilar guruhi tomonidan Deyr Yasin qirg’ini sodir etildi.
  • 1963 – Uinston Cherchill AQSh Kongressi tomonidan AQShning faxriy fuqarosi unvoniga sazovor bo‘lgan birinchi chet ellik bo‘ldi.
  • 1966 – Vatikan to‘rt asrdan ortiq vaqtdan beri mavjud bo‘lgan taqiqlangan kitoblar indeksini bekor qildi.
  • 1968 – Chexoslovakiyada “Sotsializmga Chexoslovakiyacha yo’l” dasturiy hujjati nashr etildi.
  • 1972 – Do‘stlik va hamkorlik to‘g‘risidagi sovet-iroq shartnomasi imzolandi.
  • 1989 – Tbilisidagi norozilik namoyishlarida 16 kishi halok boʻldi.
  • 1992 – Toyloq tumani tashkil qilingan.
  • 1993 – Qoraqalpog‘iston Respublikasining Konstitutsiyasi va Davlat Gerbi tasdiqlandi.
  • 2015 – Ukrainada natsistlar va kommunistlar simvollari ta’qiqlandi.
  • 2021 – Yelizaveta II ning turmush o’rtog’i shahzoda Filipp vafot etdi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1336 – Amir Temur ibn Amir Taragʻay ibn Amir Barqul (1405) — oʻrta asrning yirik davlat arbobi, buyuk sarkarda, kuchli, markazlashgan davlat asoschisi, ilm-fan va madaniyat homiysi.
  • 1821 – Sharl-Pyer Bodler (1867) – fransuz shoiri va tanqidchisi, fransuz va jahon adabiyotining klassik namoyondasi.
  • 1903 – Jalolov G’iyosiddin (1984) – birinchi o’zbek astronomlaridan biri, O’zbekistonda astronomiyaning rivojlanishiga samarali hissa qo’shgan.
  • 1931 – Heysuke Hironaka – yaponiyalik matematik.
  • 1933 – Jan-Pol Belmondo – fransuz kino va teatr aktyori.
  • 1935 – Hojimurod Ibrohimov – kinorejissyor, Oʻzbekistonda xizmat kursatgan sanʼat arbobi (1983), “Oʻzbektelefilm” tashkilotchilaridan.
  • 1938 – Viktor Chernomirdin – (2010) – SSSR va Rossiya davlat arbobi, Ministrlar Soveti Raisi (1992—1993), Rossiya hukumati raisi(1993—1998).
  • 1944 – Shayx Abdulaziz Mansur – Oʻzbekiston musulmonlari idorasi raisining o’rinbosari (2006-yildan), Toshkent shahrining bosh imom-xatibi va Minor masjidining imomi (2018-2019).
  • 1958 – Yelena Kondulaynen – sovet va rus aktrisasi, qo’shiqchi, Rossiyada xizmat ko’rsatgan artist.
  • 1972 – Alen Berse – shveytsariyalik siyosatchi, mamlakat prezidenti (2018).
  • 1972 – Albina Janabayeva – rossiyalik qoʻshiqchi, aktrisa va TV boshlovchi.
  • 1990 – Kristen Styuart – amerikalik kinoaktrisa.
  • 2000 – Kaori Sakamoto – yaponiyalik figurali uchuvchi jahon chempioni (2022), to‘rt qit’a chempioni (2018), shaxsiy va jamoaviy turnirlarda ikki karra Olimpiada bronza medali sovrindori (2022).