ugun 9-mart 2024-yil, shanba.
? BAYRAMLAR:
? Xalqaro didjeylar kuni.
? Barbi qo‘g‘irchog‘i tug‘ilgan kun.
? MILLIY BAYRAMLAR:
?? AQSh – Barbi qo‘g‘irchog‘i kuni.
?? Indoneziya – Milliy Musiqa kuni.
?? Livan – O‘qituvchilar kuni.
?? Beliz – Milliy qahramonlar kuni.
?? AQSh – Amerigo Vespuchchi kuni.
? VOQEALAR:
- 1074 – Papa Gregori VII barcha turmush qurgan ruhoniylarni cherkovdan badarg‘a qildi.
- 1309 – Rim papasi Kliment V ning Avinyon tutqunligi boshlandi.
- 1230 – Bolgar podshosi Ivan Asen II Klokotnitsa jangida imperator Feodor Komnin qo’shinlarini mag’lub etdi hamda uni oilasi va armiyasining bir qismi bilan asirga oldi.
- 1500 – Vasko da Gama boshchiligidagi portugallar ekspeditsiyasi 13 ta kemada yo‘lga chiqdi.
- 1617 – Stolbov kelishuvi tuzildi.
- 1796 – Napoleon I Jozefina Bogarnega uylandi.
- 1804 – Fransiya Luizianani rasman AQSh ga topshirdi.
- 1822 – Charlz Grem sun’iy tishlar uchun patent oldi.
- 1831 – Jazoirda “Xorijiy legion” tuzildi.
- 1918 – Rossiya poytaxti Sankt-Peterburgdan Moskvaga koʻchirildi.
- 1924 – Italiya mustaqil Riyeka shahrini anneksiya qildi.
- 1932 – Pu I Manchjou-Go davlatining Oliy hukmdori lavozimini egalladi.
– 1953 – Moskvada Iosif Stalinning dafn marosimi: tiqilinchda yuzlab odamlar halok bo‘lishdi.
-1956 – Tbilisida Nikita Xrushchyov siyosatiga
qarshi norozilik namoyishlari bostirildi. - 1959 – Nyu Yorkda Barbi qoʻgʻirchogʻi namoyish qilindi.
- 1961 – Dalay Lama Tibet mustaqilligini tiklash uchun BMTga murojaat qildi.
- 1964 – birinchi “Ford Mustang” – “Pony Car” kichik sport avtomobillari sinfining asoschisi konveyerdan chiqdi.
- 1966 – Fransiya NATO dan chiqdi.
- 1977 – AQSh va Kanadada saxarinni oziq-ovqat va tibbiyotda ishlatish taqiqlandi.
- 1990 – Berlinda Germaniyani birlashtirish to‘g‘risida muzokaralar boshlandi.
- 2001 – Kiyevda “Kuchmasiz Ukraina” aksiyasi doirasida ommaviy norozilik namoyishlari.
- 2011 – “Shatll Diskoveri” 27 yillik faoliyatini tugatib, Floridadagi kosmodromga qo‘ndirildi.
? TAVALLUDLAR:
- 1454 – Amerigo Vespuchchi (1512) – florensiyalik dengizchi. Amerikaga nomi berlgan.
- 1749 – Onore Mirabo (1791) – Fransuz inqilobi yetakchisi, mashhur siyosatchi va notiq.
- 1814 – Taras Shevchenko (1861) – ukrain va rus shoiri, rassom.
- 1839 – Musorgskiy Modest (1881) – Rus kompozitori.
- 1860 – Porfiriy Baxmetyev (1913) – rus fizik ixtirochisi va eksperimental biolog.
1879 – Agnes Migel (1964) – nemis shoiri va yozuvchisi. - 1900 – Govard Eyken (1973) – amerikalik matematik va muhandis, birinchi elektromexanik hisoblash mashinasi yaratuvchisi.
- 1902 – Musrepov G’abit (1985) – Qozoq adibi va jamoat arbobi.
- 1915 – Jonni Jonson (2001) – Ikkinchi jahon urushidagi eng samarali ingliz as uchuvchisi.
- 1934 – Yuriy Gagarin (1968) – sovet uchuvchisi va fazogiri, koinotga uchgan ilk kosmanavt.
-1935 – Endryu Viterbi – amerikalik muhandis va biznesmen, Qualcomm asoschilaridan biri va Viterbi algoritmini ishlab chiquvchisi.
Kun tarixi kanalidan olindi - 1943 – Robert Fisher (2008) – amerikalik shaxmatchi, 11-jahon chempioni.
- 1948 – Laslo Lovas – vengriyalik matematik.
- 1955 – Ornella Muti – italyan kinoaktrisasi.
- 1958 – Lola Murotova (2022) – Oʻzbekiston qahramoni, atoqli oʻzbek fermeri, Qishloq xoʻjaligi ilmining taniqli namoyandasi va jamoat arbobi.
- 1959 – Takaaki Kajita – yapon fizigi, Nobel mukofoti sohibi (2015).
- 1964 – Juliette Binoche – amerikalik kinoaktrisa.
- 1968 – Yuriy Jorkayeff – fransuz futbolchisi, jahon va Yevropa chempioni.
- 1985 – Otabek Hasanov – oʻzbek siyosatchisi, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi direktori birinchi oʻrinbosari.
- 1991 – Brenna O’Brayen – kanadalik aktrisa.
- 1995 – Serra Ramires – amerikalik aktrisa va qo’shiqchi.
- 2001 – Jeon Somi – koreyalik K-pop qo’shiqchisi.