Somnambulizm

Somnambulizm (lot. Somnus uyqu va ambulo — yurmoq), lunatizm — uyquda yurish, bunda be mor uyquda odatdagi harakatlarni g’ayriixtiyoriy bajaradi (mas, yuradi, kiyinadi, buyum- larini olib taxlaydi) va yana o’rniga yotib uyqusini davom ettiradi. Kuchli tovush yoki biror ta’sirlovchi yordami- da uyg’otilsa, u darrov o’ziga keladi va qilgan xattix.arakatlarini mutlaqo es- lay olmaydi. Bunga o’xshash qolat epilep- Siyasa ham kuzatiladi, shu bois uni Sdan farklash lozim. S. juda charchab qolganda, astenik nevrozlarda, mstermyada,og’ir kasalliklardan tuzalayotganda paydo bo’lishi mumkin. S. uyqu paytvda marka- ziy nerv sistemasining tormozlanishi miyaning harakat funktsiyasini belgi- laydigan sohasiga tarqalmaganda ro’y beradi. Noto’liq, yuzaki tormozlanishga uxlab yotgan odamning tushida gapiri- shi, o’rnidan turib o’tirishi misol bo’la oladi. Biroq ancha ro’yrost buzilishlar S. deb ataladi. Bunda uxlab yotgan odam o’rnidan turib, maqsadsiz yuradi yoki ko’rgan tushiga qarab harakat kiladi, ertalab uyqudan turgach, buni zo’rga es- laydi yoki butunlay eslay olmaydi. S.ga uchragan isterik tabiatdagi odam bo’lgan yuqeani lof urib gapiradi. S. xurujlari paytida uyqudagi odam yiqilib tushishi, jarohatlanishi mum- kin, shundagina u uyg’onib ketadi. Baxt- siz hodisa ro’y bermasligi uchun S.ga uch- ragan kishi yotgan uyning derazalari va eshiklarini yopib, elektr asboblarini o’chirib qo’yish lozim. S. bilan kasal- langan odamni xuddi uxlab yotgan odam- ni uyg’otgandek ohista, past ovoz bilan uyg’otish lozim. S.ga mubtalo bo’lgan odam o’zini tekshirtirishi va davolani- shi kerak.