Gersen Aleksandr Ivanovich

Gersen Aleksandr Ivanovich (ta- xallusi Iskandar) [1812.25.3 (6.4), mo- skva -1870. 9(21 ).1, Parij; Nissada dafn qilingan] —rus adibi, publi- tsist, faylasuf, revolyusion-demokrat. Moskva un-tini tugatgan (1833). 1836 y.dan Iskandar taxallusi b-n matbu- otda qatnashgan. Londonda “Erkin rus bosmaxonasi”ni tashkil etgan (1853). “Fanda yuzakilik” (1842-43), “tabiatii o’rganish haqida maktublar” (1845-46) asarlari rus materialistik falsafa- si an’analarining qaror to-pishi va taraqqiyotida salmokdi o’rin tutadi. G. V. G. Belinskiy izidan borib, san’- atda tanqidiy realizm tamoyillarini qo’llab-quvvatlagan. San’atning hayot b-n uzviy bog’liqligini ta’kidlab, ilg’or g’oyalarni targ’ib etishda adabi- yotni siyosiy minbar deb hisoblagan. “San’at san’at uchun” degan nazariyaga, shuningdek naturalizmga qarshi kurash- gan. “Kim aybdor” (1841-46), “doctor Krupov” (1847), “o’g’ri zag’izg’on” (1948) asarlari muallifi. “Kechmish va o’ylar” avtobiografik asari (1852-68) g. ba- diiy ijodida Markaziy o’rin tutadi. Asar Rossiyada inqilobiy harakat ta- rixini Real va badiiy yoritib bergan. G.ning ayrim asarlari o’zbek tiliga tar- jima qilingan (“o’g’ri zag’izg’on”, 1955).