29 may kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? Xalqaro BMT tinchlikparvar kuchlari kuni.
? Everest kuni.
? Butunjahon otter kuni.
? Butunjahon ovqat hazm qilish tizimi salomatligi kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Indoneziya – Milliy keksalar kuni.
?? Turkiya – Istanbulning fath kuni.
?? AQSh – Shilliq qurt kuni.
?? AQSh – Timsohlar kuni.
?? Argentina – Armiya kuni.
?? AQSh – Viskonsin shtati kuni.
?? Shvetsiya – Faxriylar kuni.
?? Turkmaniston – Ichki ishlar xodimlari kuni.
?? Polsha – Xorijdagi harbiy xizmat faxriylari kuni.
?? Qirg‘iziston – Qurolli kuchlar kuni.

? VOQEALAR:

  • 1176 – Lenyano jangi sodir bo’ldi, Lombard Ligasi lashkari Muqaddas Rim imperatori Frederik Barbarossa qo’shinlarini mag’lub etdi.
  • 1453 – Usmoniy sultoni Fotih Sulton Mehmet Istanbulni  Fath etib  Sharqiy Rim (Vizantiya) imperiyasiga yakun yasadi. Istanbulning fathi O’rta asrlarning oxiri bo’ldi.
  • 1660 – Angliyada monarxiya tiklandi.
    -1790 – Rod-Aylend koloniyalar ichida AQSh Konstitutsiyasini  tan oldi.
  • 1802 – fizik va elektrometallurgiya asoschisi akademik V. V. Petrov elektr yoyi hodisasini kashf etdi.
  • 1832 – Kanadada Rido kanali  ochildi.
  • 1873 – Rus qo‘shinlari Xivani egallashdi.
  • 1913 – «Bahor» teatri namoyishi.
  • 1914 – Kanadaning “RMS Empress of Irlandiya” nomidagi  kemasi Saint Lawrence ko’rfazida g’arq bo’ldi, 1024 nafar yo’lovchining o’limiga  sabab bo’ldi.
  • 1936 – Turk bayrog’i haqidagi qonun Turkiya Buyuk millat Majlisi tomonidan qabul qilindi.
  • 1942 – Bing Krosbi «White Christmas» bestsellerini yozdi.
  • 1953 – Yangi Zelandiyalik alpinist Edmund Hillari va nepallik  Sherpa Tenzing Norgay Everestga chiqishni bajargan birinchi odam bo’ldi.
  • 1964 – Falastin milliy kengashi Falastinni ozod qilish tashkiloti (FOT) tashkil etilganligini e’lon qildi.
  • 1985 – Heysel  fojiasi: Yevropa Chempionlar Kubogi finalida – Belgiyaning “Heysel” stadionida Liverpul – Yuventus  musobaqasida  39 kishi halok bo’lgan va  350 kishi jarohatlangan.
  • 1988 – AQSh Prezidenti Ronald Reyganning SSSRga tashrifi boshlandi.
  • 1988 –  Istanbul bo‘g’ozi  va Fotih Sulton Mehmet ko’prigining  qurilish ishlari yakunlandi.
  • 1990 – Boris Yeltsin Rossiya oliy sovetiraisi etib saylandi.
  • 1997 – Toshkentda jahonning 32 davlati va 8 xalqaro tashkilotining madaniyat va sanoat arboblari ishtirokida “Umuminsoniy qadriyatlar va milliy taraqqiyot” XII Xalqaro Toshkent kinofestivali bo‘lib o‘tdi.
  • 2003 – SHHTning Moskvadagi sammitida Toshkentda Mintaqaviy aksilterror tuzilmasi ijroiya qo‘mitasini ishga tushirishga qaror qilingan;
  • 2008 – Nepal respublika deb e’lon qilindi.
  • 2009 – AQSh prezidenti Oq uyda kiberxavfsizlik bo’limi tashkil etilganligini e’lon qildi

? TAVALLUDLAR:

  • 1630 – Kharl II (1685) – Angliya va Shotlandiya qiroli (1660-1685).
  • 1716 – Lui Jan-Mari Daubanton (1799) – fransuz tabiatshunosi.
  • 1830 – Luiza Mishel (1905) – fransuz yozuvchisi va jamoat arbobi, Parij Kommunasi qahramoni.
  • 1855 – Devid Bryus (1931) – ingliz mikrobiologi, parazitolog, kasallik qo‘zg‘atuvchi  bakteriyalarni aniqlagan olim.
  • 1874 – Gilbert Keyt Chesterton (1936) – ingliz yozuvchisi, jurnalist, mutafakkir.
  • 1912 – Muxtor Ashrafiy – bastakor, dirijyor, professor, pedagog, O‘zbekiston xalq artisti.
  • 1917 – Jon  Kennedi (1963) – AQShning 35-prezidenti.
  • 1920 – Jon Xarsaniy (2000) – venger iqtisodchisi,
    Nobel mukofoti sohibi (1994).
  • 1922 – Salima Asqarova (1997) – mikrobiolog, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi (1982).
  • 1953 – Aleksandr Abdulov – Rus teatr va kino aktyori.
  • 1957 – Jan-Kristof Yokkoz (2016) –  fransiyalik matematik, Dinamik tizimlar boʻyicha ishlari bilan tanilgan. 
  • 1959 – Rupert Everett – ingliz aktyori, yozuvchi va qoʻshiqchi.
  • 1979 – Iroda Dilroz – xonanda, “Nihol” mukofoti sovrindori (2001).
  • 1981 – Andrey Arshavin – Rossiyalik taniqli futbolchi.
  • 1985 – Shohruxxon – O‘zbek estada qo‘shiqchisi va aktyor.