10 iyul kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon energetika mustaqilligi kuni.
? Futbol hushtagi tug‘ilgan kun.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Mongoliya – Davlat bayrog‘i kuni.
?? Mavritaniya – Qurolli kuchlar kuni.
?? Kiribati ‐ Xushxabar kuni.
?? Bagam orollari ‐ Mustaqillik kuni.
?? Rossiya – Poltava jangi kuni.
?? AQSh ‐ Vayoming shtati kuni.
?? AQSh ‐ Surunkali kasalliklar kuni.
?? Yaponiya — Natto kuni.

? VOQEALAR:

  • 138 – Antonin Piy Rim imperatoriga aylandi.
  • 1040 – Godiva xonim shahar  boʻylab yalongʻoch holda sayr qildi.
  • 1460 – Northampton jangi.
  • 1547 – Fransiyada qirol tomonidan rasman ruxsat etilgan so’nggi duel bo’lib o’tdi.
  • 1609 – Germaniya katolik knyazlari Reformatsiyaga qarshi kurashish uchun Katoliklar ligasini tuzdilar.
  • 1712 – Sankt-Peterburgda  Petropavlovsk cherkovi qurib bitkazildi.
  • 1847 – AQShga 35 ta birinchi xitoylik muhojirlar keldi.
  • 1877 – rus qo’shinlari tomonidan Bayazet q-al’asini qahramonona himoya qilish yakuniga yetdi.
  • 1878 – Angliyada birinchi marta futbol hakami o’yin davomida hushtak ishlatdi (bundan oldin hakamlar baqirishgan).
  • 1908 – Gollandiyalik fizik Heike Kamerling-Onnes dunyoda birinchi marta suyuq geliyni oldi.
  • 1918 – RSFSR ning birinchi Konstitutsiyasi qabul qilindi.
    -1925 – AQShda “maymunlar ishi” boshlandi.
  • 1925 – SSSRda TASS – Sovet Ittifoqining Telegraf agentligi tashkil topdi.
  • 1934 – SSSRda NKVD tashkil etildi.
  • 1962 – Birinchi tijorat aloqa yo’ldoshi Telstar uchirildi.
  • 1973 – Bagamaning Buyuk Britaniyadan mustaqilligi e’lon qilindi.
  • 1985 – Uchquduq yaqinida Tu-154 samolyoti halokati. 200 kishi halok bo’ldi – Sovet aviatsiyasi tarixidagi eng katta aviahalokat.
  • 1992 – O‘zbekiston Respublikasi  Xalqaro elektraloqa Ittifoqi (XEI)ga to‘laqonli a’zo bo‘lgan kun. 
  • 1994 – Buyuk Britaniya Gran-prisi. Mixael Shumaxer o’zining birinchi chempionlik unvoni uchun kurashining boshlanishi.
  • 2002 – Ukraina prezidenti Leonid Kuchma Ukrainaning NATOga qo’shilishi to’g’risida farmonni imzoladi.
  • 2011 – “Bolgariya” kemasi Volgada cho’kib ketdi. 122 kishi vafot etdi, 79 kishi qutqarildi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1451 – Yakov III (1488) – Shotlandiya qiroli (1460-1488), Styuartlar sulolasidan.
  • 1509 – Jan Kalvin (1564) – Shveytsariyalik ilohiyotchi, diniy islohotchi, Kalvinizm asoschisi.
  • 1557 – Leandro Bassano (1662) – Venetsiyalik rassom.
  • 1724 – Eva Ekeblad (1786) – shved olimasi, agronom va ixtirochi, Shvetsiya Qirollik Fanlar akademiyasiga saylangan birinchi ayol.
  • 1830 – Kamil Jakob Pissarro (1903) – fransuz impressionist rassomi.
  • 1856 – Nikola Tesla (1943) – Serbiyalik va amerikalik fizik, elektrotexnika va radiotexnika sohasidagi ixtirochi.
  • 1890 – Vera Inber (1972) – Rus sovet shoirasi, nasriy yozuvchi, tarjimon, jurnalist.
  • 1895 – Orf Karl (1982) – nemis bastakori, pedagog, dramaturg.
  • 1902 – Kurt Alder (1958) – nemis organik kimyogari, Nobel mukofoti sohibi (1950).
  • 1918 – Maxmudali Yo’no’sov (1985) – Adabiyotshunos olim.
  • 1920 – Ouen Chemberlen (2006) – amerikalik fizik, atom bombasini yaratuvchilardan biri, Nobel mukofoti sohibi (1959).
  • 1923 – Abdurahim Muhamedov (1980) – kompozitor, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi (1975).
  • 1934 -Javlon Hamroyev (1997) – aktyor, Oʻzbekiston xalq artisti (1989). 
  • 1953 – Leonid Buryak – sovet va ukrainalik futbolchi va murabbiy.
  • 1969 – Turdimov Erkinjon – Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Tashqi siyosat masalalari qoʻmitasi aʼzosi (2008-yildan). 
  • 1985 – Mario Gomes – nemis futbolchisi.
  • 1990 – Veronika Kristiansen – norvegiyalik gandbolchi, jahon chempioni, ko’p karra Yevropa chempioni.
  • 1991- Nikita Katsalapov – rossiyalik muz ustida raqs tushuvchi figurali uchish ustasi, jahon chempioni (2021), Yevropa chempioni (2020).