O’NLI LOGARIFM

O’NLI LOGARIFM — musbat sonning 10 asosga ko’ra logarifmi. a sonining o’nli logarifmi a kabi belgilanadi. Masalan, 1810=1; 1§100=2, chunki 10 ni hosil qilish uchun asos 10 ni 1 darajaga, 100 ni hosil qilish uchun esa asos 10 ni 2-darajaga ko’tarish kerak: 10=10′; 100=102 si 10 dan iborat martabali (pozitsion) sanoq sistemasi. O’nli logarifm taxminan 5-asrda Hindistonda paydo bo’lgan. Muhammad Xorazmiyning “Algoritm hind hisobi haqida” risolasida O’nli logarifm, natural sonlar ustida to’rt amal sistemasi bayon qilingan. O’nli logarifm sonlar ustida arifmetik amallar bajarish uchun qulay. O’nli logarifmda 10 ta belgi (raqam)dan foydalaniladi: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Har qanday natural sonni shu raqamlar yordamida yozish mumkin, bunda har bir belgi o’zining yozuvdagi o’rniga qarab turli qiymatga (martabaga) ega bo’ladi. Masalan, 717 sonidagi o’ngdan 1 raqamdagi sonda 7 ta birlik, o’ngdan 3 raqamdagi sonda esa 7 ta yuzlik borligini bildiradi.