Author: Admin

Rahimiy Shokirjon (1898, Toshkent — 1938.4.10) — ma’rifatparvar. Otasi qo’lida xatsavodini chiqargach, madrasada, usuli jadid maktabi va kechki rus-tuzem maktabida o’qigan (1903— 09). “Rahimiya” maktabida o’qituvchilik qilgan (1909-19). Rahimiy “Turon” … Read More

Rahimboyev Abdulla (1896, Xo’jand — 1938.7.5) — davlat va jamoat arbobi. Samarqand yerlar gimnaziyasi (1912), Toshkent o’qituvchilar seminariyasini (1917) tugatgan. Rahimboyev 1919 y.dan sho’ro muassasalarida faoliyat yurita boshladi. Turkiston ASSR … Read More

Rag’a — tokning yuqumli zamburug’li kasalligi. Tokning yosh novdalari, barglari, sho’ra va uzumlarini zararlaydi. Novda, barglarda har xil kattalikda kulrang g’uborlar paydo bo’ladi, keyinchalik g’uborlar jigarrang tus oladi, so’ngra bir-biri … Read More

Raqamlar —sonlar ifodalanadigan shartli belgilar. Qadimda sonlar so’zlar orqali ifodalangan. Xalqlarning ijtimoiy-xo’jalik hayoti rivojlanishi bilan mukammalroq belgilarga va hisoblash tizimlariga ehtiyoj tug’ildi. Eng qadimgi Raqamlar bobilliklar va Misrliklarga mansub. Misr … Read More

Ra’no — kuzgi serhosil nok navi. Shreder nomidagi bog’dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy tadquqit institutining Samarqand filialida Lesnaya krasavitsa va mahalliy Kulala nok navlarini chatishtirib yaratilgan (A. K. Pavlov). Mevasi … Read More

Rashidov Sharof Rashidovich (1917.6.11, Jizzax shahri — 1983.31.10, Toshkent) — davlat va jamoat arbobi, yozuvchi. Jizzax pedagogika texnikumini (1935), SamDU ning filologiya fakultetini tugatgan (1941). Samarqand viloyati gazetasida mas’ul kotib, … Read More

Ratsionalizm (lotincha ratio — aql, aql-idrok) — aqlni bilishning va kishilar xulq-atvorining asosi deb hisoblovchi falsafiy yo’nalish. Irratsionalizm va sensualizmga qarama-qarshi turadi. 17— 18-asrlardagi klassik Ratsionalizm (R. Dekart, B. Spinoza, … Read More

Raxit (Yunoncha rhachis — umurtqa), shirzada — yosh bolalarda uchraydigan kasallik. Organizmda vitamin D yetishmasligi tufayli fosforkaltsiy almashinuvining buzilishi natijasida kelib chiqadi. Raxitga ko’pincha bolaning chala tug’ilishi, quvvatsizligi, sun’iy ovqatlantirish … Read More

Rafael [asli Rafaello Santi (Santsio), Rafaello Santi (Sanzio)] [1483.26 yoki 28.3 (ayrim manbalarga ko’ra, 6.4), Urbino — 1520.6.4, Rim] italyan rassomi va me’mori; Rafael san’atida yuksak Uyg’onish davriga xos bo’lgan … Read More

Rasul Mirzo (taxallusi; asl ism-sharifi Rasul Ibrohim o’g’li Rzayev) [1910.6(19).5, Geokchey shahri — 1981, Boku] — Ozarbayjon xalq shoiri (1960). Ozarbayjonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1944). Mehnat Qahramoni (1980). Ozarbayjon … Read More