XALQARO SUD

XALQARO SUD – BMTning asosiy sudlov organi. 1945 yil tashkil topgan. Davlatlar o’rtasidagi yuridik nizolarni ularning roziligi bilan hal qiladi va huquqiy masalalar bo’yicha tavsiyaviy xulosalar beradi. 15 nafar sudyalardan … Read More

XALQ XO’JALIGI

XALQ XO’JALIGI — muayyan mamlakatning mehnat taqsimoti orqali o’zaro bog’langan ishlab chiqarish tarmoqdari majmui, butun mamlakat xo’jaligi, iqgisodiyoti. “Xalq xo’jaligi” atamasi O’zbekiston tarixining sovet davrida keng qo’llanilgan. Hozirgi davrda milliy … Read More

XALXA

XALXA (mo’g’ulcha xalx — qalqon, yopinchiq) — shimoliy Mongoliya hududining tarixiy nomi (etnonim sifatida Aholisi nomida saqlanib qolgan). Mo’g’ul yilnomalarida 15-asrda 5 ta o’toq (otok) dan iborat bo’lgani qayd etilgan. … Read More

XALTALI OLMAXONLAR

XALTALI OLMAXONLAR (Petaurus) — kuskuslar oilasiga mansub xaltali sut emizuvchilar. Tanasining uzunligi 12— 32 santimetr, dumi 15-48 santimetr. Oldingi va keyingi oyoqlari orasi teri parda bilan tutashgan. 4 turi bor. … Read More

XALISKO

XALISKO — Meksikadagi shtat, Meksika tog’ligining Jan.g’arbiy qismida. Maydoni 80,1 ming kilometr kvadrat. Aholisi 6,3 million kishi (2000). Ma’muriy va muhim sanoat markazi — Gvadalaxara shahri. Iqtisodiyotining yetakchi tarmog’i — … Read More

XAYFO

XAYFO — Isroildagi shahar. Aholisi 214,9 ming kishi (2003). Transport yo’llari chorrahasi. Mamlakatning O’rta dengiz bo’yidagi muhim porti. Telaviv va Eylatdan neft quvurlari o’tkazilgan. Metallurgiya, neftni qayta ishlash, kimyo, to’qimachilik, … Read More

FARMAKOPEYA

FARMAKOPEYA (Yunoncha pharmakon — dori va poieo — tayyorlayman) — dori vositalarini tayyorlash, sifatini sifatmiqdoriy jihatdan nazorat qilish, saqlash shart-sharoitlari va nomlanishini belgilaydigan davlat standartlari majmui. Farmakopeyada dori moddalari va … Read More

FARMAKOLOGIYA

FARMAKOLOGIYA (Yunoncha pharmacon — dori va logiya) — tibbiy-biologik fan; odam va hayvonlar organizmiga dorilar yuborilgandan keyin ularda ro’y beradigan o’zgarishlarni o’rganadi. Farmakologiya bir necha yo’nalishlarni o’z ichiga oladi: farmakodinamika … Read More

JUZDON

JUZDON, juzgir — qog’oz solish uchun ishlatiladigan jild, gilof. Badiiy hunarmandlikda teridan ishlanib, ko’pincha bosma naqsh yoki iroqi kashta bilan bezatilgan. 19-20-asr boshlarida Turkistonda keng tarqalgan.

JUZ

JUZ — 1) o’zbek qabila uyushmalaridan biri — shning “j” lovchi shevalardagi nomi; 2) ma’muriy-hududiy birlik. Qozoqlar 16-asr oxirida Juzlarga bo’linganlar; 3) qism, ulush; 4) yozuv qog’ozining metrik tizimda ellik … Read More