Author: Admin

AROMATIK UGLEVODORODLAR – molekulasida benzol yadrosi bo’lgan uglevodorodlar. Aromatik uglevodlarning asosiy vakillari benzol (S6N6) va uning hosilalaridir (masalan, toluol — S6N5 — SN3, stirol — S6N5— SN = SN2 va … Read More

AROMATIK BIRIKMALAR (Yunoncha aroma — xushbo’y, muattar) — molekulasi bir yoki bir necha benzol yadrolaridan tashkil topgan organik birikmalar va ularning hosilalari. Eng oddiy vakillari — benzol (S6N6) va uning … Read More

AROBA TURO — turkiy xalqlarda harbiy istehkom turi. Arobaning “arava” ma’nosidan tashqari qo’shinlarni himoya qilish uchun O’rda atrofiga qaziladigan “xandaq” ma’nosi ham bo’lgan. Turo — “odam bo’yidek qalqon”, yassi xoda … Read More

ARNIKA (Arnica) — qoqidoshlar oilasiga mansub o’simliklar turkumi. 32 turi ma’lum. O’zbekistonda uchramaydi. Gullari sarg’ish-zarhal savatchada to’plangan. Tog’ Arnikasi (Arnika montana) ning gulida S vitamin—karotin, oshlovchi va boshqa moddalar bor. … Read More

ARNEM — Niderlandiyadagi shahar, Gelderland provintsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 132 ming kishi (1991), shahar atrofi bilan 293 ming kishi. Reyn daryosi sohilidagi port. Avtomobil va temir yo’llar tuguni. Qalay, tamaki, … Read More

ARNASOY TUMANI – Jizzax viloyatidagi tuman, 1975 yil 26 noyabrda tashkil etilgan. Shimol va shimoli-g’arbda Forish, Janubda Zafarobod, Janub-Sharqda Paxtakor, Sharqda Do’stlik, shimol-Sharqda Mirzacho’l tumanlari bilan chegaradosh. Maydoni 0,49 ming … Read More

ARNASOY KO’LLARI – Mirzacho’l bilan Sharqiy Qizilqum tutashgan joydagi ko’llar. Shimoli-sharqdan Janubiy-g’arbga cho’zilgan tektonik botiqda. Ko’llar tubining mutlaq balandligi 250 metr chamasida. Ko’llar vujudga kelgunga qadar uning o’rni geomorfologik jihatdan … Read More

ARNASOY DAVLAT ORNITOLOGIYA BUYURTMA HUDUDI — Jizzax viloyatidagi Tuzkon ko’lida 1983 yilda tashkil etilgan (hozir Aydar ko’li, Tuzkon, Arnasoy ko’llari birlashib ketgan). Maydoni 63,5 ming gektar. O’tkinchi qushlar (Baklan, Chayka … Read More

ARNA (qadimgi Eroncha Ar(ir) — suv, sanskritcha Arnas — suv oqimi) — O’rta Osiyoda keng tarqalgan tarixiy termin. 1) Munis va Ogahiy asarlarida, vaqf va meros hujjatlarida, Xiva xonlari arxivi … Read More

ARMUR G’O’ZASI (Gossypium armourianum Kearney) — yovvoyi g’o’za turi. Genomi D21, xromosomalar soni 2p=26. Birinchi marta T. Kerni ta’riflab bergan (1933). San-Markoe orolida va Kaliforniya qo’ltig’i sohillarida uchraydi. Armur g’o’zasi … Read More