Milliylik-millat ko'zgusi
Lazer — ingichka, ko’zni qamashtiradigan darajada o’tkir yorug’ nur tarqatuvchi pribor. Uning manbai uncha katta bo’lmagan kristall yoki gaz to’ldirilgan ampuladir. Magnit maydoni ta’sirida u to’qqizil yoki zangori nur tarqatadi. … Read More
Yorug’lik — insoniyat uchun hamon ulkan jumboq bo’lib qolmoqda. Bilamizki, yorug’lik to’lqinlari tarqaladi va yorug’lik to’lqinlari birgalikda kelayotgan elektr va magnit tebranishlardan iboratdir. Bu — elektrmagnit to’lqin turlaridan biri. 1900 … Read More
Bu nazariya e’lon qilinganida, uni dunyo bo’yicha jamlab kelganda ham biron o’ntacha olim tushuna olsa kerak, deb taxmin qilishgan edi! Mana, nima sababdan biz bu o’rinda uning texnikaviy, ya’ni mahoratga … Read More
Qotishmalar, yoki boshqacha aytganda, qattiq qorishmalar ikki va undan ko’p miqdordagi suyuq aralashmalarni qotirish asosida vujudga keladi. Qotishmalar asosan (yoki faqat) metallardan iborat “metalli” va “metallmas” qotishmalarga ajratiladi. Metalmas qotishmalarga … Read More
Amaliyot uchun yaroqli issiqlikni o’lchash uchun ilk termometr asboblarini 1714 yilda olmon fizigi Gabriel Daniel Farengeyt yaratdi. U simobli termometr yasab, buning uchun muz va tuz aralashmasining temperaturasini 0 darajada … Read More
Uran yer yuzida milliard yillardan buyon mavjud, lekin ko’pchilik odamlar uni yadro quroli va atom elektrstantsiyalari yaratilganidan keyin bilishdi, uran — eng og’ir kimyoviy elementlardan biri. U metallardan biridir va … Read More
Radiy — radioaktiv element. Endi, “radioaktivlik”ning o’zini ko’rib chiqaylik-chi. Barcha kimyoviy elementlar atomdan tashkil topgan. Atomlarning ko’pchiligi barqaror holatda bo’ladi, ya’ni ular o’zgarmaydi. Lekin ayrim og’ir metallar parchalanadi va boshqa … Read More
Simob — g’oyatda o’ziga xos metall bo’lib, uy sharoiti temperaturasida suyuq holatda bo’ladi. Simob 39 gradus sovuqlikda muzlaydi, 357 gradusda esa qaynaydi. Uning vazni suvdan 13,6 marta og’irroq. Simobning sirtqi … Read More
Shunday hollar bo’ladiki, daryolar qumida sof holdagi oltinning mayda, zig’irsimon donalari bo’ladi. Ularni topish, qumdan yuvib olishga juda tajribali odamlar — oltin qidiruvchilargina qodirdir. Daryolar million yillar mobaynida ohib, o’zi … Read More
Odamzot birinchi marta tanigan-bilgan metall, ehtimol, oltindir. Oltinni tabiatning o’zida nodir holda uchratgan inson uning qadrini tarixdan oldingi davrlardayoq his qilgan edi. Oltinni qay tariqa topishadi? Oltin garchi nodir va … Read More
