Author: Admin

ALBEDO (lotincha albedo — oqlik) — 1) jism sirtidan qaytgan nur energiyasi miqdorining shu sirtga tushayotgan nur energiyasi miqdoriga nisbati. Albedo jismning nur qaytarish qobiliyatini ifodalaydi. Tushayotgan energiyani batamom qaytaruvchi … Read More

ALBATROSSIMONLAR (Diomedeidae) — Bo’ronqushlar turkumining bir oilasi. Tanasining uzunligi 85-140 santimetr, qanotlari ingichka, yoyilganda 3,6 metrga yetadi. Havoda qanot qoqmasdan uzoq vaqt ucha oladi, suvda yaxshi suzadi. Havoga to’lqinlar cho’qqisidan … Read More

ALBASETE — Ispaniyaning Mursiya Muxtor viloyatidagi shahar, Albasete provintsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 129 ming kishi (1991). Qadimdan pichoq yasaladi. Kime, ko’nteri, tsement sanoati, go’sht-konserva, un qadoqlash korxonalari, vinochilik mavjud. Za’faron … Read More

ALCHEVSK (1931-61 yillarda Voroshilovsk, 1961-92 yillarda Kommunarsk) — Ukrainaning Lugansk viloyatidagi shahar. Temir yo’l stantsiyasi. Aholisi 126 ming kishi (1989). Metallurgiya kombinati, koks kimyosi zavodi va boshqalar bor. Kon-metallurgiya instituti, … Read More

ALFOL, alyuminiy folgasi — juda yupqa (0,005—0,01 millimetr) alyuminiy zar qog’ozi. Issiqlikni deyarli o’tkazmaydi. 500° temperaturagacha qizdirilganda o’z xossalarini saqlab qoladi. Varaqlar (listlar) va o’ramlar ko’rinishida ishlab chiqariladi. Texnik maqsadlarda … Read More

ALFER (alyuminiy va lotincha ferrum — temir) — asosan temir va alyuminiydan iborat qotishma. Tarkibida — 13% alyuminiy (A1) bor, qolgani temir (Fe). Magnitostriktsion xossalarga ega bo’lgan magnit jihatdan yumshoq … Read More

ALFAVIT [Yunoncha alifbosining alfa va beta (Vita) harflari nomidan].

“ALF LAYLA VA LAYLA” (Arabcha -ming bir kecha) — Sharq xalqlari adabiyotining Nodir yodgorligi, Shahrizodaning zolim shoh Shahriyorga ming bir kecha davomida aytgan hikoyalari.

ALUSHTA — Ukrainaning Qrim Respublikasidagi shahar (1902 yildan). Qrim yarim orolining Janubiy sohilida. Aholisi 37,6 ming kishi (1991). Iqlimiy kurort. Simferopoldan 45 kilometr va Yaltadan 32 kilometr. Qrimning Janubiy sohilidagi … Read More

ALUFA, ulufa (Arabcha — xashak, yem) — 1) harbiy qo’shin va lashkar ixtiyoridagi ot-ulov uchun aholidan to’planadigan natural soliq. Choparlar va elchilarning ot-ulovlari ham Alufa orqali yig’ilgan yem-xashak bilan ta’minlangan. … Read More