Author: Admin

ABIOGEN TABIAT – geografik qobiq taraqqiyotining organik dunyosiz utgan dastlabki davri tabiati. Yer taraqqiyotining arxey va proterozoy eonlarida tabiat Abiogen tabiati bo’lgan. Abiogen tabiati 2,5—3 milliard. Yil davom etgan deb … Read More

ABIDOS (Yunoniston, hozirgi Arabiston Arabat almadfunah) — qadimgi Misr davlatining eng ko’hna shahri va liniy markazlaridan biri. Afsonaga ko’ra, Abidosda Osiris o’ldirilgan va o’sha yerga dafn etilgan. O’rta podsholik davri … Read More

ABIDJAN — Kot-D’Ivuardagi shahar (1960-83 yillarda poytaxt) va asosiy port. Abidjan departamentining ma’muriy markazi. Gvineya qo’ltig’i sohilida. Maydoni qariyb 20 km2. Aholisi shahar atrofi bilan 2 million. kishi (1985), asosan … Read More

ABZATS (nem. absatr — ich, orqa tomon surmoq).

ABZALOV Melis Oripovich (1938.18.11, Toshkent) — kinorejissyor va aktyor. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1987). Toshkent davlat san’at intitutini tugatgan (1961). 1961-62 yillar yosh tomoshabinlar teatrida aktyor. 1962-65 yillar “O’zbekfilm” … Read More

ABZAL (fors. — asbob, ish quroli) — 1) ishlash, yasashda foydalaniladigan asbob: Sartaroshlik Abzallari — ustara, qayroq, oyna va boshqalar; duradgorlik Abza;lari — tesha, poytesha, randa, arra va boshqalar; 2) … Read More

ABJALILOV Xalil Galiyevich [1896.17(29)9 – 1963.18.3] – tatar aktyori. Aktyorlik faoliyatini “Shirkat” truppasida (1916) boshlagan. Orenburgda “Sharq teatri” ga asos soldi (1919). 1920-23 yillarda Buxoro va Xivada o’zbek havaskor teatrlarini … Read More

ABJAD — 1) qadimgi arab alifbosi tarkibidagi harflardan tuzilgan va har qaysi harfning son qiymatini eslab qolish uchun yasalgan sakkizta so’zning birinchisi va shartli umumiy nomi. Bu so’zlar: abjad, havvaz, … Read More

ABERRATSIYA (lotincha aberratio — og’ish) — 1) umumiy ma’noda — me’yordan og’ish, me’yordagi qiymatlardan farqlanish; 2) optik tizimlarda — optik tizimning risoladagidek emasligi tufayli tasvirning buzilishi; tasvir aniq chiqmaydi, asliga … Read More

ABERRATSION VAQT – yorug’lik nurining Quyosh sistemasidagi kosmik jismlardan yerga etib kelishiga ketgan vaqt (tezlik). Ushbu tezlik 499,012 r tenglamadan aniqlanadi (sekund); bunda r — kosmik jismgacha bo’lgan masofa (astronomik … Read More