ANTINOMIYA

ANTINOMIYA (Yunoncha antinomia — qonunning ichki ziddiyati) — mantiqiy isbotlanadigan ikki qonun, mulohaza yoki xulosa o’rtasidagi ziddiyat. Qadimgi dunyo mutafakkirlari asarlarida Antinomiya aporiya shaklida ishlatilgan. 18-asrda Antinomiya haqidagi ta’limotni Kant … Read More

ANTINEYTRINO

ANTINEYTRINO – neytrinotga nisbatan antizarra; massasi neytrinoniki singari juda kichik yoki nolga yaqin. Elektr zaryadiga ega emas, neytrinoga nisbatan qarama-qarshi lepton zaryadiga ega. Ikki xil neytrino mavjud bo’lganidek, Antineytrinoning ham … Read More

ANTIMUTAGENLAR

ANTIMUTAGENLAR (Yunoncha ami – qarshi va mutagenlar) — sun’iy (indusirlangan) yoki tabiiy (spontan) mutasiyalarning paydo bo’lishini kamaytirish xususiyatiga ega moddalar. Antimutagen ta’sirga ega bo’lgan preparatlar turli tipdagi kimyoviy birikmalardan iborat: … Read More

ANTIMONIT

ANTIMONIT (surma yaltirogi) -sulfidlar sinfiga mansub mineral. Sb2S3. Aralashmalari: Bi, As, Ag, Ai. Qattiqligi 2 — 2,5. Sof og’irligi 4,5 – 4,6. Mo’rt. Rangi po’latsimon kulrang. Kristallari ignaga o’xshash va … Read More

ANTIMONIDLAR

ANTIMONIDLAR — surma elementining metallar bilan hosil qilgan birikmalari. Erish temperaturalari nisbatan yuqori bo’lgan qattiq moddalar. Vodorod antimonid (stibin) nihoyatda zaharli gaz. Metall Antimonidlar o’z xossalari bilan nitridlarga o’xshaydi. Davriy … Read More

ANTIMODDA

ANTIMODDA — antizarralardan tashkil topgan materiya tizimi. Antinuklonlar antiyadroni, antiyadro bilan antielektronlar (pozitronlar) antiatomni, anti-atomlar antimolekulani hosil qiladi va hokazolar. Shu ravishda antizarralardan hosil bo’lgan turlicha antijismlar, antiyulduzlar, antigalaktikalar mavjud … Read More

ANTIMIOTIK MODDALAR

ANTIMIOTIK MODDALAR – ko’z qorachig’ini kengaytiradigan dorilar; ular ko’z rangdor pardasining aylanma silliq muskullarini bo’shashtiradi (parasimpatik nerv impulsini to’xtatish hisobiga). Antimiotik moddalarga m – xolinoblokatorlar — atropin sulfat, platifillin gidrotartrat … Read More

ANTIMETABOLITLAR

ANTIMETABOLITLAR (anti… va Yunoncha metabole — o’zgarish) — tirik organizmlarda moddalar almashinuvi jarayonida hosil bo’ladigan oraliq birikmalarning o’zlashtirilishini izdan chiqaradigan moddalar. Organizmga yot moddalardan hisoblanadi. Antimetabolitlar kimyoviy xossalari va tuzilishi … Read More

ANTILOPALAR

ANTILOPALAR—quvushshoxlilar oilasiga mansub hayvonlarning eski nomi. Ilgari Antilopalarga echki, qo’y va ho’kizlardan boshqa barcha quvushshoxli hayvonlar kiritilgan. Hozir Antilopalar urug’iga faqat bir tur — garnu antilopasi kiritiladi.

ANTILOGARIFM

ANTILOGARIFM – logarifmi berilgan qiymatga teng son. Odatda, Antilgarifm o’nli logarifmga nisbatan qaralib, uning jadvali o’nli logarifmlar jadvali bilan birga beriladi.