Category: A harfi

ATMOSFERANING ISSIQLIK BALANSI — atmosferaga kelgan va undan chiqqan issiqlik tengligi. Atmosferaning nurlanish balansi R, atmosferada suv bug’lari kondensatlanishi tufayli ajralib chiqqan issiqlik hr (h — kondensasiya yashirin issiqlig’i, g— … Read More

ATMOSFERADAN TASHQI ASTRONOMIYA — amaliy astrofizikaning zamonaviy bo’limi; asosan yer atmosferasi ta’siri tufayli uning sirtidan kuzatish qiyin bo’lgan to’lqin uzunlik (X) diapazonlarida tadqiqot olib borish maqsadida kosmosga chiqariladigan maxsus teleskop … Read More

ATMOSFERADAGI TEMPERATURA INVERSIYASI — atmosferaning ma’lum qatlamlarida temperaturaning balandlikka qarab orta borishi. Pastki chegarasi, qalinligi va inversiya quvvati (temperaturalar farqi) bilan ifodalanadi. Atmosferadagi temperatura inversiyasi bulutlarning quyuqlanishiga, atmosferadagi vertikal harakatlarga … Read More

ATMOSFERADAGI OPTIK HODISALAR — atmosferada yorug’likning qaytishi (aks etishi), sinishi, yutilishi, sochilishi va difraktsiyasi natijasida paydo bo’luvchi hodisalar. Yorug’likning yomg’ir tomchilari va mayda muz kristallarida sinishi va difraktsiyasi natijasida osmonning … Read More

ATMOSFERADAGI KUCHLI OQIM – yuqori troposfera va stratosfera qatlamlarida deyarli doim gorizontal yo’nalishda katta (30 metr/sekund va undan yuqori) tezlik bilan harakatlanadigan havo oqimi. Ko’ndalang kesimi 300 — 400 kilometr … Read More

ATMOSFERA ELEKTRI – atmosferada sodir bo’lib turadigan hodisalar tufayli paydo bo’ladigan elektr. Bunga har xil meteorologik elementlar, ayniqsa, bulut, yog’in, momaqaldiroq, chang bo’ronlari katta ta’sir qiladi. Shuning uchun Atmosfera elektri … Read More

ATMOSFERA TSIRKULYATSIYASI (lotincha circulatio — doiraviy aylanish) — gorizontal o’lchami materik va okeanlarga, qalinligi bir necha km dan o’nlab kilometrlarga teng bo’lgan juda katta ko’lamli havo oqimlari sistemasi. Materik va … Read More

ATMOSFERA FRONTLARI – meteorologik elementlari har xil bo’lgan ikki havo massasini ajratuvchi zonalar. Atmosfera frontlarida meteorologik elementlar gorizontal yo’nalishda keskin o’zgaradi. Yer yuzasiga yaqin qatlamda o’tish zonasining eni, odatda, 100 … Read More

ATMOSFERA FIZIKASI – atmosferada sodir bo’ladigan hodisalarning fizik qonuniyatlarini o’rganuvchi fan. Atmosferadagi termodinamik jarayonlar, atmosferaning tarkibiy tuzilishi, unda suv bug’larining quyumanishi, bulut, tuman va yog’inlarning hosil bo’lish jarayonlari, nurlanish, optik, … Read More

ATMOSFERA TO’LQINLARI – zichligi va harakat tezligi har xil bo’lgan ikki havo qatlami chegarasida hosil bo’luvchi va rivojlanuvchi to’lqinlar. Harakatdagi havo massalarining tezliklari farqi qancha katta, zichliklari farqi qancha kichik … Read More