Category: A harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Aerometodlar — hududlarni aviatsiya va Yerning sun’iy yoldoshlari yordamida organish metodlari. Bunda yer yuzasidagi landshaftlar, ayrim predmet, jarayon va hodisalar samolyotdan olingan yoki kosmosdan olingan suratlar asosida tahlil qilinadi.Aerometodlar atmosfera … Read More

Achchi — achchiq, nordon, taxir, shor suvlar; turkmanlarda aji, qozoqlarda ashi, qirgizlarda achu shakllarida ishlatiladi. Masalan, Achchidaryo, Ajiko`l, Achchisay, Ashi- buloq va h.k.

Afeliy (yunoncha apo – dan uzoqda, gelios – Quyosh) Quyosh atrofida aylanuvchi kosmik jism orbitasining Quyoshdan eng uzoq nuqtasi.

Atollar (maldivcha atolu – berk) halqasimon marjon orollari. Ochiq dengizlarda uchraydi. Atollar chokkan vulkan orollari qirgogidagi marjon riflaridan paydo boladi. Kopincha atollar halqasi ichidagi suv (chuqurligi 100 m gacha) dengiz … Read More

Atmesfera bosimi — atmosferaning yer yuzasiga va undagi barcha narsalarga korsatadigan gidrostatik bosimi. Atmosfera bosimi atmosfera holatini aniqlovchi asosiy belgi bolib, barometrlar bilan olchanadi. Atmosfera bosimi dina sm.kv, mb yoki … Read More

Atmosfera (yunoncha atmos – bug, sfera – shar) – Yer bilan bir butundek – birga aylanadigan havo qobigi. Atmossferaning Yer yuzasidan 100-120 km balandlikkacha bolgan qatlami azot (78,08%), kislorod (20,95%), … Read More

Atlas (Liviyaning afsonaviy podshosi nomidan) – geografik, geologik, tarixiy, astronomik, talimiy va b. xaritalarning sistemali toplami; umumiy dastur asosida albom shaklida tayyorlanadi. Qol yozma xaritalarning birinchi toplami milodning ikkinchi asrida … Read More

Asfalt (yunoncha asfaltos – togsmolasi — qongir yoki qora rangdagi smolali mineral. Yaxshi yonadi. Asfaltdan asfalt mastikasi tayyorlanadi. U asfalt-beton olishda boglovchi modda sifatida ishlatiladi.

Astronomiya (yunoncha astron- yulduz, nomos – qonun) – osmon jismlari va Koinotning tuzilishi hamda taraqqiyoti haqidagi fan. Astronomiya astrofizika, radioastronomiya, yulduzlar astronomiyasi, osmon mexanikasi, kosmogoniya, kosmologiya kabi tarmoqlarga bolinadi. Astronomiya … Read More

Astronavt — ba’zi mamlakatlarda (masalan, AQShda) kosmonavt atamasi ornida ishlatiluvchi soz.