Category: A harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Azarxo’rro-muqaddas olov. Otashparastlik (zardo’shtiylik) diniga qadimgi xalqlar Azarxo’rroga sig’inishgan. Miloddan avvalgi VI-V asrlardan to islom dini tarqalgunga qadar otashparastlar o’rtasida Azarxo’rroga e’tiqod juda kuchli bo’lgan. Azarxo’rro har bir mamlakat va … Read More

Aji-qadimgi diniy e’tiqodlarga ko’ra, yaxshiliklarni yaratuvchi Ahuramazdaning dushmani (shayton), fazoda yashovchi dahshatli ajdar, nurni o’g’irlovchi qora bulut timsoli. Aji qadimgi afsonalarda insonning ashaddiy dushmani sifatida talqin etilgan.

Ajzchi (turkcha)-Amir Temur va temuriylar davrida harbiy safarga otlangan qo’shinni mashaqqatli joylardan olib o’tish maqsadida mahalliy aholi ichidan tanlab olingan yo’l ko’rsatuvchi. Ajzchi temuriylar tarixiga taalluqli yozma obidalarda, xususan, “Boburnoma”da … Read More

Ajdodlarga sig’inish-patriarxal ekzogam urug’larida shakllangan oila-urug’ e’tiqodlarining bir qismi. Ajdodlarga sig’inishda urug’ oqsoqollari va patriarxal oilalarning boshliqlari asosiy rol o’ynagan. Ajdodlarga sig’inishning turli shakllari mavjud bo’lgan. Ajdodlarga sig’inish dafn marosimlari … Read More

Ajdod (arabcha – bobo so’zining ko’pligi)-bobolar degan ma’noda bo’lib, shaxsning ilgari o’tgan ota-bobolarini anglatadi.

Ajam (arabcha – arab emas- 1) arablardan boshq Sharq xalqlarining umumiy nomi. Shuningdek, arablar yashaydigan Sharq mamlakatlari, xususan, Turon va Eron ham “Mulki Ajam” deb yuritilgan. Bu yerlardan yetishib chiqqan … Read More

Ayoqchi (turkcha ayoq-idish)-1) o’tmishda (XI-XIV asrlar) biror mansabdor shaxs tomonidan uyushtirilgan tantana, ziyofat yoki qabul chog’ida mehmonlarga turli sharob va may quyuvchi, kosagul, soqiy. Eski o’zbek tili yodgorliklarida keng qo’llanilgan; … Read More

Ad’yutan (lotincha adjutans – yordam beruvchi)-1) boshliq (komandir, qo’mondon) huzurida turli topshiriqlarni bajaruvchi harbiy xizmatchi (zobit); 2) podsho Rossiyasi armiyada shtab va boshqarmalarda harbiy devon mutasaddisi bo’lgan zobit lavozimi (katta … Read More

Adstratlar (lotincha ad-yonida, stratum-qatlam)-1) kelgindilar ta’sirida tubjoy aholisi tilida kuzatiladigan lisoniy holatlar; substratning teskarisi; 2) ikkitillilik ko’rinishi, begona tilning tub aholi tiliga ta’siri bilan bog’liq.

Adrasteya-yunon mifologiyasida dastlab iloha Kibela, shuningdek, Zevsni tarbiyalagan Ida, qasos ilohasi Nemesida bilan tenglashtirilgan xudo.