Category: B harfi

BAZEDOV KASALLIGI, diffuz toksik buqoq — qalqonsimon bezning biror sababga ko’ra zo’r berib ishlashidan kelib chiqadigan kasallik. Nemis vrachi K. Bazedov batafsil tavsiflab bergan.

BAZDA — Qashqadaryo viloyatida ilk o’rta asrlarda mavjud bo’lgan shahar, Nasafdan so’ng ikkinchi yirik shahar hisoblangan. Bazda o’rnida hozir Qamashidan 10 kilometr Janubi-g’arbda joylashgan ko’hna shahar xarobasi mavjud. 9-10-asr manbalarida … Read More

“BAZALTLI” QATLAM – yer po’stining quyi qatlami. Konrad yuzasi bilan Moxorovichich yuzasi oralig’ida joylashgan. ” Bazaltli ” qatlamda bo’ylama seysmik to’lqinlarning tarqalish tezligi (6,5 — 7,5 km/sek) dan kelib chiqib … Read More

BAZALT (lotincha basaltes, Yunoncha basanos — sinov toshi) — magmatik tog’ jinsi. Rangi bo’z va qoramtir. Sof og’irligi. 2,5 — 3. Tarkibi asosan plagioklaz (Labrador) dan iborat; shuningdek piroksenlar, olivin … Read More

BAZALIOMA — teri o’smalarining bir xili, teri karsinomasi; teri bezlari epitelial hujayralaridan paydo bo’ladi. Yuzda, ba’zan qo’l-oyoq yoki boshqa joyda vujudga kelib, teridan sal ko’tarilib turadi; asta-sekin kattalashib yaraga aylanadi, … Read More

BAZAL TANACHA — hujayra ichidagi zichlashgan tuzilma; bir hujayrali organizmlarda har bir xivchin va tuk asosida, shuningdek ko’p hujayrali organizmlarning to’qima hujayralarida va spermatozoidlarda bo’ladi. Odatda tsilindr shaklida bo’lib, uzunligi … Read More

BAZAL MEMBRANA (biologiyada) – ko’pchilik umurtqasiz va umurtqali hayvonlar hamda odamda qoplovchi va biriktiruvchi to’qimalarni chegaralab turadigan hujayralararo tayanch qavat yoki chegara parda. Bazal membrana govak modda va unda joylashgan … Read More

BAZAL KONGLOMERAT (geologiya) -dengiz transgressiyasi (quruqlikning dengiz suvi bosishi) natijasida hosil bo’lgan cho’kindi tog’ jinslarining ostki qismida uchraydigan tsementlashgan shag’al. Tarkibida qum, loy, temir oksidi yoki kremniy bo’ladi. Bazal konglomerat … Read More

BAZA DETAL, asos detal -1) mashina va mexanizmlarning uzel va detallarini biriktirishga hamda ularning bir-biriga tik (perpendikulyar) uchta koordinata tekisligida harakatlanishiga imkon beradigan detal. Baza detal mashina yoki mexanizmni yig’ishda … Read More

BAJAN MIKOLA (taxallusi; asl ismi Nikolay Platonovich) (1903. 26. 9, Kamenes-Podolskiy — 1983.5.6, Kiyev) — ukrain shoiri va jamoat arbobi. Ukraina Fanlar Akademiyasi akademigi (1951), O’zbekiston xalq shoiri (1968), Ukrainada … Read More