Category: Bilasizmi?

Odamzot yuz yillar mobaynida bir gal harakatga keltirilib, keyin to’xtovsiz ishlaydigan, foydali ish bajaradigan, shu bilan birga tashqaridan energiya olishga aslo ehtiyoj sezmaydigan mexanizmni yaratishni orzu qilib kelgan. Lekin bizga … Read More

Yer sharida energiyaning yiryk zaxiralari yetarli. Inson ularni o’zlashtiradi, biroq zaxiralar chegarasiz emas. Yonilg’i zaxiralari asta-sekin kamayib boradi. Shak-shubhasiz, bir kun kelib tabiiy gaz, ko’mir va neft xom ashyolari zaxirasi … Read More

Inson elektrning faoliyatini ancha qadim o’tmishda kashf etgan. Qadimgi yunonlar qahrabo bo’lagiga mato yoki jun ishqalantirilsa, u o’ziga changlarni tortishini payqashgan. Sen buni o’zing ham sinab ko’rishing mumkin. Buning uchun … Read More

Yoqish, yondirishni ilm-fanda “yonish” degan umumiy bir so’z bilan atashadi. Yonishning ko’pgina turlari mavjud, lekin ko’p hollarda ular g’oyat oddiy usulda namoyon bo’ladi. Havodagi kislorod qandaydir boshha biron material bilan … Read More

Ishqalanish deb — bir predmetning ikkinchi predmet sirtida harakatlanishi paytida ko’rsatiladigan qarshilikka aytiladi. Bu har qanday ikki predmet o’rtasida yuz berishi mumkin. Biz hayotda bajaradigan ishning ko’pgina turlari ishqalanishsiz yuz … Read More

U yoki bu narsa-buyumni sudrab tortishsa yoki itarishsa, u o’z harakatini o’zgartiradi (yoki unda qandaydir o’zgarish yuz beradi), bunday paytda, unga nisbatan kuch ishlatildi, deyishadi. Deylik, siz yerda og’ir bir … Read More

Mashina — inson tomonidan o’ylab topilgan ma’lum bir foydali ishni bajaradigan mexanizmdir. Masalan, qandaydir qutini g’ildirak ustiga o’rnatsangiz. Siz hali mashina yaratgan bo’lmaysiz. Kerakli natijaga erishish uchun siz uni ishlatishingiz, … Read More

Kompyuter yoki elektron-hisoblash mashinalari — insoniyat qilgan ixtirolarning eng oqilonalaridan biri bo’lsa, ajab emas. Hozirgi kunda kompyuterlar qo’llanilmaydigan ilm-fanning biron tarmog’i bo’lmasa kerak. Lekin kompyuterlar bizning kundalik hayotimizga to’la-to’kis kirib … Read More

Robotlarni yaratish fikri muhandislik fikri mavjud bo’lganidan buyon xayollarni egallab keladi. Biroq “robot” so’zining o’zi muhandislar tomonidan emas, balki Chex adibi Karel Chapek tomonidan ilk bor o’ylab topilgan. U 1920 … Read More

Konveyerlar-to’xtovsiz harakatdagi tasmani anglatadi. U rezinada yoki boshqa egilib-bukiluvchan materialdan qilinib, konveyer tasmasini mustahkamlash uchun unga mahkamlab yopishtiriladi. Konveyer tasmasiga qarasang, uning boshi-adog’i yo’qday tuyuladi. Tasma elektr motor bilan harakatga … Read More