Oratoriya nima?

Oratoriya — bu, XVII asr oxirlarida Rimda vujudga kelgan musiqaviy janr. U kaliso qoshidagi maxsus xonalarda Injil qiroati uchun to’plangan xudojo’y katoliklar orasida kurtak yozgandi. Bunday mutolaalar va va’zlar uchun … Read More

Pastoral nima?

Shunday manzarani bir tasavvur qilib ko’ring-chi: serquyosh o’tlos; maysalar dagal ham emas, tikanli ham emas, balki zaminni shundaqangi nozik feruza poyandoz bilan qoplagan; qo’ylar o’t chimdiydi — yaraqlaydi, qo’tonxonadan hozirgina … Read More

Rapsodiya nima?

Bu kalima ming yillik tarixga sohibdir. Qadimgi Yunonistonda bayram bazmlari va aytishuvlarda afsonaviy Gomerdan o’rnak olgan elkezar baxshilar — rapsodlar uzun, ayni chog’da judayam maroqli dostonlarni yoddan qiroat qilishardi. Yunoncha … Read More

Gimn nima?

O’zbekistonda ona tilimizga davlat maqomi berilganidan keyin madhiya deb yuritilayotgan “gimn” — bu, tantanavor qo’shiq. Davlat, diniy, harbiy madhiyalar bo’ladi, ularni qandaydir ahamiyatli voqealar sharafiga bastalaydilar. Madhiya va gimn singari … Read More

Psalom nima?

Qadimgi rus gimnografiyasida diniy na’tlar kuylash tariqasida muhim mavqelardan birini uning ko’hna janri — Psalom egallaydi. Psalomning vujudga kelishi Tavrot va Injilda, shuningdek Qur’oni Karimda tavsiflangan podshoh — Dovud alayhissalom … Read More

Kondak nima?

Kondak kalisoviy munojot qo’shiqlarining barisidan ko’lamlirog’i sanaladi. Bu janr milodning V—VI asrlari chegarasida Vizantiyada shakllangandi. O’sha zamonlarda u kukiliy deb ataladigan na’tiy kompozitsiyadan va ikos deb yuritiluvchi, yakkaxon xonanda bilan … Read More

Kamer musiqa nima?

O’tgan zamonlarda, hali kontsert zallari, filarmoniyalar bo’lmagan kezlarda instrumetal musiqa va uncha katta bo’lmagan cholg’u asarlari musiqa muxlislari, mug’anniylarning xonadonlarida ijro etilar edi. Bu narsa taxminan quyidagicha kechgan: bir necha … Read More

Qanday musiqani mumtoz deb ataymiz?

Biz: “mumtoz musiqa”, “mumtoz adabiyot” va hattoki “mumtoz djaz” degan ibora-atamalarni ko’p marotaba eshitganmiz. Nimani bildiradi bu g’aroyib kalimalar? Yevropada ham, gohida o’zimizda ham “klassika” tarzida qo’llanadigan “mumtoz”imiz lotincha “klassikus” … Read More