Category: D harfi

DIANA — qadimgi Rim mifologiyasida o’simliklar ma’budasi, go’daklar homiysi, oy timsoli. Yunonlardagi Artemida va Gekataga mos keladi.

DIASTOLA (Yunoncha diastole — kengayish) — yurak qisqargandan keyin bo’shashishi, uning bo’shliqlarining kengayishi va qonga to’lishi, yurakning qisqarish va bo’shashish davri yurak faoliyati tsiklini tashkil etadi. Diastola yurak bo’lmachalarida 0,7 … Read More

DIASPORA (Yunoncha diaspora — tarqalish) — Falastindan tashqarida tarqalgan yahudiylar (Bobil asirligi davridan, miloddan avvalgi 6-asr) majmui. Milodning boshlarida Rim saltanatida yashovchi 60 million aholining 10% ni yahudiylar tashkil etgan. … Read More

DODEKAFONIYA (Yunoncha dodeka – o’n ikki va phone — tovush) — atonal musiqani muayyan qoidalarga bo’ysundirish maqsadida yaratilgan kompozitorlik texnikasi. 1910-yillarda Avstriyada Y. M. Xauer, F. G. Klayn, shuningdek, rus … Read More

DOGUZTOV TORI – Markaziy Qizilqumdagi tog’. Ovminzatov bilan Tomditov tog’lari oralig’ida. Eng baland joyi 444 metr. Uzunligi 6-8 kilometr. Doguztov tori Janubi- g’arbdan shimoli-sharqqa yo’nalgan. Yon bag’irlari o’ydim-chuqur, quruq soy … Read More

DOGMATIZM, aqidaparastlik — tanqidiy nuqtai nazardan tekshirmay, aniq sharoitni hisobga olmay ko’r-ko’rona fikr yuritish usuli. Falsafada Dogmatizm biror tezisni falsafiy tizimga asos qilib olib, uning haqiqatligini isbot qilish shart emas … Read More

DOGMA (Yunoncha dogma — fikr, qoida, ta’limot) — 1) qanday sharoitda qo’llanishidan qat’i nazar, tanqid ko’zi bilan tekshirilmay ko’r-ko’rona qabul qilinaveradigan qoida, dalil-isbotsiz muhokama. Dogmatik fikr bilish yo’liga, fan taraqqiyotiga … Read More

DOGA (DOGA) EUJENIU (Yevgeniy Dmitriyevich) (1937.1.3, Moldaviya, Mokra qishlog’i) — moldavan kompozitori. Moldaviyada xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1974), Moldaviya xalq artisti (1982), Moldaviya Fanlar Akademiyasi akademik (1991). “Luchaferul” baleti, kantatalar, … Read More

DOVQORAYEV NAJIM (1905.5.10, Qo’ng’irot tumani — 1953.20.7, Nukus) — qoraqalpoq adabiyotshunosi, dramaturg va adib. Filologiya fanlari Doktori (1951). Olma-ota pedagogika institutini tamomlagan (1926-30). Ural pedagogika institutida o’qituvchi (1932), To’rtko’l o’qituvchilar … Read More

DOVUL, DO’L — gardishining ikki tomoniga teri qoplangan katta shakldagi urma cholg’u. Tovushi uchi yumaloq tayoqcha yordamida hosil qilinadi. Dovul o’tmishda asosan harbiy cholg’u hisoblangan. Hozirgi kunda amaliyotda deyarli qo’llanilmaydi. … Read More