Category: D harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

DAVLAT XAZINASI — biror davlat korxonasi va tashkiloti tasarrufida bo’lmagan davlat budjeti va boshqa davlat mulkiga daxldor mablag’lar.

DAVLAT MULKI — mulkchilik shakllaridan biri, davlatga qarashli va uning uz vazifalarini bajarishi uchun zarur barcha mol-mulklar va mulkiy huquqlar. Davlat mulki asosan ikki yo’l bilan paydo bo’ladi: davlat budjet … Read More

DIFFERENSIATSIYA (lot. differentia – farqlash, har xillik) — taqsimlanish, biron-bir narsani alohida turli xil unsurlarga ajralishi, bo’laklarga bo’linish.

DEZINTEGRATSIYA (fr.des.,lot. integratio – bir butunning tarkibiy qismlarini bo’linishi) — parchalanish, integratsiyaning teskarisi.

DILEMMA (di… va yun. lemma – asos, hukm) — 1) bir-birini inkor qiluvchi ikkita qoidaga ega fikr yoki xulosa; bunda uchinchi yo’l bo’lishi mumkin emas. 2) Vaziyatlar, sharoitlar yig’indisi bo’lib, … Read More

DIN (arab. e‘tiqod, ishonch, itoat) — xudo yoki xudolar, g’ayritabiiy kuchlar mavjudligiga ishonish. Din muayyan ta‘limotlar, his-tuyg’ular, toat-ibodatlar va diniy tashkilotlarning faoliyatlari orqali namoyon bo’ladigan, olam, hayot yaratilishini tasavvur qilishning … Read More

DENOMINATSIYA (de… va lot. nominatio – nom) — valyutaning barqarorligini oshirish va hisob-kitobni ixchamlashtirish maqsadida qog’oz pul nominali (yozib qo’yilgan qiymati)ni pasaytirish; eski pulni kursi (qadri) yuqori qilib belgilangan, nomi … Read More

DEKLARATIV — umumiy, asoslanmagan, konkretlashtirilmagan bayonot.

DEGRADATSIYA — yer kurrasida, ma‘lum bir mintaqada, davlatda, jamiyatda va h.k.larda ahvolning yomonlashuvi, inqirozning yuz berishi, davlatning yoki jamiyatning yemirilishi yoxud biror narsaning intihosi.

DEMARKATSIYA CHIZIG’I — 1) harbiy ishda urushuvchi tomonlarni vaqtincha yarash vaqtida ajratib turuvchi chiziq (o’t ochish to’xtatilgan chiziq); 2) mag’lub davlat hududini zonalarga bo’luvchi chiziq; 3) qo’shni davlatlar o’rtasida da‘volashilayotgan … Read More