Category: D harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Dinatlar (yunoncha dinatos-qudratli)-Vizantiyada oliy martabali zodagon, ruhoniy shaxslar. Feodalizm qaror topishi davrida dehqonlarning yer mulklarini arzon-garov sotib yoki kuch bilan tortib olganlar va provintsiyalardagi katta yer egalariga, mahalliy fuqarolik va … Read More

Dilijans (fransuzcha carosse de diligence-chaqqon ekipaj)-yo’lovchilar, pochta va yuk tashishga mo’ljallangan otga qo’shiladigan yopiq ekipaj. XVI asrda Angliyada paydo bo’lgan. Pochta Dilijanslari XVIII asr oxiri-XIX asr boshlarida keng tarqalgan. Ularning … Read More

Diktatura (lotincha dictatura-cheklanmagan hokimiyat)-davlat hokimiyatini nodemokratik usullar bilan amalga oshirish tizimini ifodalovchi tushuncha, avtoritar yoki totalitar rejim. Diktaturaga asoslangan siyosiy rejimda hokimiyat bir shaxs-diktator yoki bir necha shaxsarning qo’lida markazlashadi, … Read More

Diktator (lotincha dictator, dicto-buyuraman, amr qilaman so’zidan)-1) Qadimgi Rimda yuqori lavozimdagi shaxs. Urushda va mamlakat ichida davlat uchun katta xavf tug’ilgan, juda mushkul favqulodda vaziyatlar yuzaga kelgan paytlarda tayinlangan. Diktator … Read More

Dike-qadimgi yunonlarning adolat xudosi, Zevs va Femidaning qizi.

Didaskal (yunoncha didaskalos)-Qadimgi Yunoniston (grammatik va kifaristlar maktablarida) va Vizantiyada Muallim. Janubiy-G’arbiy Rusdagi birodarlik maktablarida va XVII asrda Rossiyaning yunon-lotin maktablarida ham o’qituvchilar shunday atalgan.

Diviziya (lotincha diviso-bo’linish)-ko’pgina davlatlarning turli xildagi qurolli kuchlari va qo’shin turlarida asosiy taktik birlashma. Birinchi bo’lib Diviziya XVII asrda Fransiyada, XVIII asr boshlarida Rossiyada paydo bo’ldi. Diviziya polklar (brigadalar) yoki … Read More

Digestlar (lotincha digesta)-Yustinian kodekslari qismi. Rim klassik huquqshunoslarining-asosan, shaxsiy huquq masalalariga oid-asarlaridan parchalar keltirilgan. 533 yili chop etilgan va 50 ta kitobdan tashkil topgan. Tribonian boshchiligidagi huquqshunoslar guruhi tomonidan tuzilgan. … Read More

Diana-Qadimgi Rim mifologiyasida o’simlik ma’budasi, go’daklar homiysi, Oy timsoli. Yunonlardagi Artemida va Gekataga mos keladi.

Dzimmu-yapon imperatorlarining afsonaviy ajdodi, quyosh ma’budasi Amaterasu avlodi. Rivoyatlarga ko’ra, miloddan avvalgi 660 yili Dzimmu taxtga o’tirgan kun (11 fevral) hukumat qaroriga binoan 1873-1948 yillarda va 1967 yildan imperiya (saltanat)ga … Read More