Category: D harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Denejka (ruscha)-rus mis chaqasi. ½ tiyinga teng bo’lgan, 1849-1867 yillarda zarb etilgan.

Dengiz xalqlari-miloddan avvalgi XIII asrda Misr va Xettlar davlatiga bostirib kirgan qabilalar yoki xalqlarning shartli nomi. Bungacha Kichik Osiyo yoki Bolqonda yashashgan deb taxmin qilinadi. Ularning tarkibida quyidagi qabilalar: sherdanlar, … Read More

Denariy (lotincha denarius-o’ntadan iborat)-1) Qadimgi Rimda Respublika davrida va imperiyaning dastlabki ikki yuzyilligida kumush tanga, ilk bor miloddan avvalgi 268 yili zarb etilgan. Miloddan avvalgi 268-217 yillarda 10 assga (4,37 … Read More

Demping (inglizcha dumping-ayni ma’nosi tushirish)-xorijiy bozorlarni egallash va undan raqobatchilarni siqib chiqarish maqsadida mahsulotlarni tashqi bozorda ichki bozorga nisbatan arzon sotish. Monopoliyalarning raqobat kurashi turi.

Demos (yunoncha demos-xalq)-Qadimgi Yunonistonda fuqarolik huquqlariga ega bo’lgan, lekin aristokratiya tarkibiga kirmagan erkin aholi. Miloddan avvalgi V-IV asrlardan boshlab Demos aholi (asosan, shaharda yashovchilar)ning kambag’al qatlamlari nomi.

Demonologiya (yunoncha daimon va …logiya)-demonlar haqidagi diniy ta’limot. Uning vujudga kelishi ibtidoiy davrlarga xos yovuz ruhlarga e’tiqod qilishga borib taqaladi. Demonologiya, ayniqsa, Bobil dini va Qadimgi Eron dinida rivojlangan, ulardan … Read More

Demilitarizatsiya (lotincha de…-ajralish, yo’qotish, bekor qilish kabi ma’nolarni beruvchi oldqo’shimcha va militaris-harbiy)-xalaqaro huquqda biror xalqaro shartnomaga binoan muayyan hududdagi harbiy istehkomlar va inshootlarni yo’qotish hamda shu hududdagi harbiy bazalar va … Read More

Demokratiya (yunoncha demos – xalq va …kratiya)-fuqarolar erkinligi va tengligi qonunlarda mustahkamlangan, xalq hokimiyatchiligining vosita va shakllari amalda o’rnatilgan va yuzaga chiqarilgan siyosiy tuzum. Demokratiya davlat bilan inson munosabatlarini belgilaydi. … Read More

Demetra-yunon mifologiyasida dastlab hosildorlik, dehqonchilik, keyinchalik nikoh va oilaviy hayot ma’budasi. Kronos va Reyaning qizi, Zevsning singlisi, Persefonaning onasi. Demetra odamlarga bug’doy boshog’ini sovg’a qilgan va ularni dehqonchilikka o’rgatgan. Yer … Read More

Demagog (yunoncha demagogos-xalq dohiysi)-dastlab Yunonistonda xalqni orasidan ergashtirgan siyosiy guruhchalar rahbarlari, demokratik kayfiyatdagi siyosiy arbob, xalq siyosatchisi. Aristotel uni “xalq himoyachisi” sifatida ta’riflaydi. Keyinchalik atama salbiy ma’no kasb eta boshladi. … Read More