Category: E harfi

ELEKTRONLAR DIFRAKTSIYASI — elektronlarning kristallarda yoki suyuqlik va gaz molekulalarida elastik sochilishi. Bunda elektronlarning birlamchi dastasidan ma’lum burchaklarga og’dirilgan qo’shimcha dastalar hosil bo’ladi. Bunday dastalarning boshlang’ich yo’nalishdan og’ish burchaklari va … Read More

ELEKTRON POCHTA (e-mail) — ma’lumotlarni uzatish tarmog’i orqali axborotlarni bir foydalanuvchi electron qutisidan boshqasinikiga jo’natish, qabul qilish va ma’lum vaqtgacha saqlanishini ta’minlovchi dasturiytexnik vositalar to’plami. Elektron pochta axborotlarni tarmoqning bir … Read More

ELEKTRON OPTIKA — fizikaning makroskopik kvazistatistik elektromagnit maydon bilan ta’sirlashuvchi zaryadlangan zarralar dastasi strukturasini o’rganuvchi sohasi. Elektron optikaning paydo bo’lishi 19-asr oxirida elektronnurli trubka (ENT)ning yaratilishi bilan bog’liq. K. F. … Read More

ELEKTRON MUSIQA CHOLG’ULARI — zamonaviy musiqa cholg’ulari turi; tovushi electron qurilmalar yordamida elektr signallarni hosil qilish, kuchaytirish hamda o’zgartirish yo’li bilan paydo bo’ladi. Ilk namunasi — telarmonium 1897 yilda amerikalik … Read More

ELEKTRON MUSIQA — 1) elektron musiqa cholg’ulari, ovoz yozish hamda ovoz taratish (magnitofon kabi) qurilmalari vositasi bilan yaratilgan musiqa asarlari. Kompozitorlik ijodida konkret musiqa, maxsus kompyuter dasturlari asosida ijod etilgan … Read More

ESTON TILI — fin-ugor tillari oilasi tarkibidagi Boltiqbo’yi-fin guruhiga mansub til; asosan, Estoniyada, qisman Rossiya Federatsiyasi, Shvesiya, AQSh, Kanada, Avstraliya va boshqalar mamlakatlarda tarqalgan. So’zlashuvchilarning umumiy soni 1,1 million kishidan … Read More

ESTONLAR (o’zlarini eestlased deb atashadi) — xalq. Estoniyaning asosiy aholisi (963 ming kishi); Rossiya Federatsiyasida 46,4 ming kishi (1990-yillar o’rtalari). Shuningdek, AQSh, Kanada, Shvesiya va Avstraliyada ham yashaydilar. Umumiy soni … Read More

ETVESH (EBGUBK) LORAND (ROLAND) (1848.27.7, Budapesht 1919.8.4) Venger fizigi. Vengriya Fanlar Akademiyasi a’zosi (1873) prezidenti (1899-1905). Budapesht, Kyonsberg va Geydelberg untlarida o’qigan. Budapesht universitetida ishlagan (1871 yildan), professor (1872). Ilmiy … Read More

ETILSELLYULOZA, etosel tsellyulozaning oddiy etil efiri. Ta’msiz va hidsiz oq kukun. Umumiy formulasi [S6N702(on),_x(OS2N5)x]p. Benzol bilan metanol, toluol bilan etanol aralashmalari va piridinda eriydi. Ishqoriy tsellyulozani etil xlorid bilan eterifikasiyalab … Read More

ETILEN, Eten, S2N4 — eng oddiy to’yinmagan uglevodorod, olefinlar gomologik qatorining boshlang’ich a’zosi; kuchsiz hidli, rangsiz, zaharli, yonuvchan gaz. Suyuqlanish temperaturasi — 169,5°, qaynash temperaturasi 103,8°; zichligi 566 kilogramm/metr kub. … Read More