Category: E harfi

ENTALPIYA (Yunoncha — isitaman) — termodinamikada — termodinamik tizimning holat funktsiyalaridan biri (N). Qaytar izobarik jarayonda Entalpiyaning o’zgarishi tizimga berilgan (yoki tizimdan olingan) issiqlik miqdoriga teng. Shuning uchun Entalpiya bosim … Read More

ENKEBAKLUND KOMETASI Quyosh atrofida aylanish davriga ega bo’lgan davriy kometa. 1786 yilda frantsuz astronomi A. Meshen kashf qilgan. 1818 yilda frantsuz astronomi J. Pons uning davriyligini topgan. Nemis astronomi I. … Read More

ENDOGAMIYA (Yunoncha Endo… va — nikoh) — bironta ijtimoiy guruh (qabila, urug’, tabaqa va boshqalar)ning o’z ichidan uylanishini taqozo etuvchi odat. Ibtidoiy jamiyatda urug’ ekzogam, qabila esa endogam bo’lgan. Ibtidoiy … Read More

ENGELS CHO’QQISI — Pomirning Shoxdara tizmasidagi tog’cho’qqisi. Balandligi 6510 metr. Arxey davri gneys va kristalli slaneslardan tashkil topgan. Cho’qqi atrofi hududida, Shoxdara tizmasining shimol va Janub yon bag’irlarida muzliklar bor. … Read More

ENARGIT (Yunoncha — aniq) — sulfidlar sinfiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi Si3Az84. Aralashmalari 8 (6% gacha), G’e, 2p. Romb singoniyada kristallanadi. Kulrang, qora kristallari ustunsimon shaklda. Agregatlari donador. Shaffof emas, … Read More

EMANSIPATSIYA (lotincha) — 1) jabrzulm, qaramlik, tutqunlik, turli bid’atlardan qutilish (masalan, xotin-qizlar Emansipatsiyasi); 2) voyaga yetmagan kishini muomalaga layoqatli deb e’lon qilish. O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik huquqida Emansipatsiya qoidalari Fuqarolik Kodeksiga … Read More

ELTON — Kaspiybo’yi pasttekisligidagi ko’l. Rossiya Federatsiyasi Volgograd viloyatida, G’arbiy Qozog’iston chegarasiga yaqin joyda, dengiz sathidan 14,7 metr pastda joylashgan. Maydoni 152 kilometr kvadrat, uzunligi qariyb 20 kilometr, eng keng … Read More

ELBRUS (kabardincha — Oshxomaxo, Bolqorcha — Mingitov) — katta Kavkazning yon tizma sistemasidagi eng baland tog’massivi. Granit va kristalli slaneslardan tuzilgan baland sokolda joylashgan va, asosan, andezitdan tashkil topgan so’ngan … Read More

ELCHI — 1) bir davlatning boshqa bir davlatdagi elchixonasiga rahbarlik qiluvchi diplomatik vakil. Tarixiy manbalarda bir davlat hukumati tomonidan ikkinchi davlat hukumatiga diplomatik vazifa bilan yuboriladigan doimiy yoki muvaqqat vakil … Read More

ELEKTROFON (elektro… va … fon) — grammofon plastinkasidan tovush (musiqa, nutq)ni qayta eshittirish uchun mo’ljallangan elektr qurilma. Grammofondan farqi shuki, birinchidan, uning plastinka qo’yiladigan diskini elektr dvigatel aylantiradi, ikkinchidan, Elektrofonda … Read More