Category: E harfi

ETRUSK TILI — Rim davlatigacha bo’lgan Italiyaning qadimiy aholisi — etrusklarshshg (o’lik) tili. O’rta dengiz tillari guruhiga kirsada, biror bir tilga genetik yaqinligi, qarindoshligi to’liq aniqlanmagan. Apennin yarim orolida tarqalgan. … Read More

ETOLOGIYA (Yunoncha — urf-odat, xulq-atvor, hattiharakat va … logiya) — biol. ning bir bo’limi. Hayvonlar hatti-harakatini tabiiy yashash sharoitida o’rganadi. “Etologiya” terminini belgiyalik olim L. Dollo taklif etgan (1904); lekin … Read More

ELEKTROMAGNIT TEBRANISHLAR — elektromagnit maydonni hosil qiluvchi elektr va magnit maydonlarning o’zaro bog’langan takrorlanuvchan o’zgarishlari. Tebranish konturida hosil qilinadi. Tebranish konturidagi dastlab zaryadlangan kondensator qoplamalari induktivlik g’altagi orqali ulansa, konturda … Read More

ELEKTRLI SKATLAR— tog’ayli baliqlar turkumi. 3 oilasi, 30 dan ortiq turi ma’lum. Asosan, Janubiy dengizlarda tarqalgan. Oddiy Elektrli skatlar Atlantika okeanining Sharqiy qismi va O’rta dengizda uchraydi. Tanasi 1,8 metrcha, … Read More

ELEKTRLI LAQQA BALIQLAR — Laqqalar turkumiga mansub chuchuk suv baliqlari oilasi. Uzunligi 65 santimetr (ayrim manbalarda 1 metrgacha), mo’ylovlari 3 juft. Orqa suzgichi bo’lmaydi, yog’suzgichlari yaxshi rivojlangan, ko’krak suzgichlari tikansiz. … Read More

ELEKTRO… (Yunoncha— qahrabo, qatron) — o’zlashma qo’shma so’zlarning birinchi qismi; o’zi qo’shilgan so’zlarning elektrga, elektr tokit aloqadorligini bildiradi (masalan, elektroskop, elektrotexnika).

ELEKTR-MASHINA GENERATORI — aylanishlar mexanik energiyasini o’zgarmas yoki o’zgaruvchan tokka aylantiruvchi qurilma. Mexanik energiya birlamchi dvigatel (bug’yoki gaz dvigatellari, gidroturbinalar, ichki yonuv dvigateli) dan olinadi. Ba’zan, Elektr-mashina generatorining valini aylantirish … Read More

ELEKTRLI ILON BALIQLAR — karpsimonlar turkumiga mansub chuchuk suv baliklari oilasi. Gavdasi cho’ziq, yalang’och; uzunligi 1 — 1,5 metr, vazni 40 kilogranngacha. Orqa va qorin suzgichlari yo’q. Anal teshigi tomog’i … Read More

ELEKTRETLAR — tashqi elektr maydon bo’lmaganda ham elektrlangan holatini uzoq muddat saqlaydigan qattiq dielektriklar. Elektretlar xossalari bo’yicha doimiy magnitlarga o’xshashdir. Bunday xossalar qator organik (parafin, naftalin, ebonit, slyuda va boshqalar) … Read More

ELEKTR VAKUUM ASBOBLAR — elektromagnit energiyani generatsiyalash (hosil qilish), kuchaytirish va o’zgartirish uchun mo’ljallangan, ish bo’shlig’idan havosi so’rib olingan va atrofdagi atmosferadan qattiq qobiq bilan himoyalangan qurilmalar. Cho’g’lanma lampalar, elektronvakuum … Read More