Category: E harfi

“EL BAYROG’I” — milliy gazeta. 1917 yil 8 sentyabrdan Qo’qon shahrida “G’ayrat” kutubxonasi tomonidan nashr etila boshlagan. 1917 yil 13 dekabrdan keyin Turkiston muxtoriyatitsht rasmiy gazetasiga aylangan. “Turk elining moddiy … Read More

EKTOPARAZITLAR (ekto… va Yunoncha — tekinxo’r), tashqi parazitlar — xo’jayin hayvon yoki o’simlik tanasi, poyasi sirtida yashab, uning hisobiga oziqlanib yashovchi organizmlar. Masalan, vilt kasalligini qo’zg’atuvchi zamburug’lar, ba’zi hasharotlar o’simlik … Read More

EKTODERMA (ekto… va derma) ko’p hujayrali hayvonlar murtagining tashqi qavati. Organizmlarning individual rivojlanishi davomida Ektodermadan nerv sistemasi, sezgi organlari, orqa miya, simpatik nerv gangliylari, visseral skelet, pigment hujayralar, tana qoplami … Read More

EKTOGENEZ (ekto… va …genez) 1) biologiyada mexanistik yo’nalish. Ektogenez tarafdorlari organizmlar rivojlanishini faqat tashqi sharoitning ta’siri bilan tushuntirishga urinishadi. Ularning fikricha, tashqi muhit sharoiti ta’sirining samarasi nasldan naslga ortib boradi … Read More

EKTIMA (Yunoncha — pustula, g’udda), ko’z yara — terining yiringli kasalligi. Terining bilinear-bilinmas chaqalangan, tirnalgan, shikastlangan joylariga mikroblar (streptokokk, stafilokokk) kirishidan paydo bo’ladi. Aksari dumbaga, tizzaga chiqadi. Dastlab terida yiring … Read More

EKSTSENTRISITET (lotincha ex “ajralish” ma’nosini bildiradigan old qo’shimcha va — markaz) — 1) konus kesimdati bir nuqtadan fokustacha bo’lgan masofaning o’sha nuqtadan toki direkpgrisatacha bo’lgan masofaga nisbati. Konus kesimning shaklini … Read More

EKSTSENTRIK (lotincha — “ajratish” ma’nosini biddiradigan old qo’shimcha va — markaz) — 1) texnikada — aylanish o’qi geometriya o’qi bilan mos tushmaydigan dumaloq disk. Kulachokli mexanizmlart to’g’ri chiziq bo’yicha harakatlanayotgan … Read More

EKSTREMIZM (lotincha — o’ta, keskin) — siyosatda va mafkurada ashaddiy, favqulodda harakat va qarashlarga asoslanib faoliyat yuritish. Ekstremizmning siyosiy va diniy ko’rinishlari yaqqol ajralib turadi. Siyosiy Ekstremizm namoyandalari o’zlarining g’arazli … Read More

EKSTRAKTSIYALASH (lotincha ajratayapman) — suyuq yoki qattiq moddalar aralashmasini maxsus (selektiv) erituvchi (ekstragent)lar yordamida to’la yoki qisman ajratish. Ekstraktsiyalashning fizik mohiyati ajratib olinayotgan (ekstraktsiyalanayotgan) moddaning to’qnashuv paytida bir faza (suyuq … Read More

EKSTRAZONAL O’SIMLIKLAR (lotincha — o’ta va Yunoncha — mintaqa) — o’zi hosil qilgan o’simlik mintaqasidan, ya’ni o’zining asosiy arealidan tashqarida joylashgan tabiiy o’simliklar. Ekstrazonal o’simliklar o’zi uchun ekologik jihatdan eng … Read More