Category: E harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Elyuviy– ona tog` jinslarining kimyoviy, mexanik va organik jarayonlar ta`sirida nurashi va nurash mahsulotlarining o`z joyiga qolib to`planishi natijasida hosil bo`lgan jinslar.

Ekstensiv qishloq xo`jaligi – fovdalanilayotgan yerlarning biron bir o`lchovi, masalan, gektar hisobiga xarajat ham, daromad ham kam bo`lgan xo`jalik. Masalan, yaylov chorvachiligi.

Eksport (lotincha eksporto – tashqariga chiqaraman) – tashqi bozorda sotish uchun mamlakatdan tovar chiqarish. Eksport– tovar, kapital va qimmatbaho qog`ozlarni tashqi bozorga olib chiqish va sotish.

Ekspozitsiya, yonbag`ir ekspozitsiyasi – tepalik, tog`, vodiy, jar va boshqa yonbag`irlarining gorizont tomonlariga, binobarin Quyoshga nisbatan qanday joylashganligi; masalan, yonbag`ir janubga qaragan bo`lsa, janubiy ekspozitsiya bo`ladi.

Ekspansiya (lotincha ekspansion – kengaytirish) – biror davlatning boshqa yerlarni bosib olish hisobiga o`z hududini kengaytirish uchun harakat qilishi. Iqtisodiy ekspansiya – tovarlarini sotadigan bozor va xom ashyo manbalarini qo`lga … Read More

Ekologik geografiya – ekologiya va biogeografiya fanlarining tarmog`i. U hozirgi muhitning organizmlarning geografik tarqalishidagi rolini o`rganadi. Ekologik geografiya o`simliklar, hayvonlar va mikroorganizmlar ekologik geografiyasiga bo`linadi.

Eroziya (lotincha erosio – yemirish) – tog jinslari va tuproqni oqar suvlarning yuvib, oqizib ketishi. Eroziya reylef hosil qiluvchi omillardan biri. Yuvilish yuzalama va chuqurlatma bo`lishi mumkin, yana yon eroziya … Read More

Ekzaratsiya, muzlik eroziyasi– siljib yurgan muzlikning tagini o`yishi.

Energiyani ko`p ishlatadigan ishlab chiqarishlar – mahsuloti tannarxi strukturasida energetik xarajatlar asosiy o`rin tutadigan ishlab chiqarishlar. Rangli metallurgiya, elektrometallurgiya, qotishmalar ishlab chiqarish, kimyo sanoatining ayrim tarmoqlari va boshqalar energiyani ko`p … Read More

Energetik resurslar, energoresurslar – tabiatda mavjud bo`lgan va texnikaning hozirgi darajasida moddiy boyliklar ishlab chiqarish uchun inson amalda foydalana oladigan energiya zahiralari. Hozirgi vaqtda turli yoqilg`ilar (toshko`mir, neft, yonuvchi gaz, … Read More