Category: F harfi

FOSFOR GALOGENIDLAR – fosforning galogenlar bilan bo’lgan birikmalari. Fosfor trigalogenidlar RX3 (bu yerda X galogen): PF3, PC13, Rvg3; pentagalogenidlar RX5, PF5, rsq, Rvg5 muhim ahamiyatga ega. Fosfor monogalogenidlar RX (masalan, … Read More

FOSFIN, rN, — fosforning vodorod bilan birikmasi; sasigan baliq hidi keladigan rangsiz gaz; zichligi 1,55 g/l, suyuklanishi temperaturasi — 133°, qaynash temperaturasi -87,8°. Qizdirilganda fosfor bilan vodorodga parchalanadi. Kimyoviy xossasi … Read More

FOSFATLI OZUQALAR – tarkibida fosfor va kaltsiy bo’lgan va mollarga beriladigan mineral ozuqa. Sanoatda chorvachilik uchun ozuqa sifatida ftorsizlangan fosfat (35% gacha sa, 17% R), trikaltsiy fosfat (kamida 32%sa, 14%R), … Read More

FOSFATLAR, tabiiy fosfatlar — minerallar sinfi, tarkibi nihoyatda xilma-xil bo’lgan ortofosfat kislotasi tuzlari N3RO4. 230 ga yaqin mineraldan tarkib topgan; o’rtacha tuzlar (mas, ksenotim Y[PO4], monasit) kam. Orolli va qatlamli … Read More

FOSFATLAR — fosfat kislota tuzlari va efirlari. Ortofosfat va polimer (yoki kondensatlangan) Fosfatlarga bo’linadi. Kondensatlangan Fosfatlar tetraedrik [RO4]3~ guruxlarning o’zaro birlashish usuliga ko’ra polifosfatlar, metafosfatlar va ultrafosfatga bo’linadi. Polifosfatlar — … Read More

FOSFAT RUDALARI – tarkibidagi fosfor, sanoatda foydalanish uchun texnik tomondan qulay va sanoatning turli sohalari uchun fosfor tarkibli mahsulotlarni (mineral o’g’itlar, fosfatlar, fosfor tuzlari) olish nuli b-n ularni qayta ishlash, … Read More

FOSFAT KISLOTALAR – fosfat angidrid (R2O5)ning suvli hosilalari. Bir molekula fosfat angidrid bilan bir necha molekula suv birikishiga qarab 3 xil fosfat kislota olinishi mumkin: R2O5+N2O^2NRO, (metafosfat kislota); R,O5+2N2O^N4R2O7 (pirofosfat … Read More

FOSFOR (Yunoncha Phosphoros — yorug’lik tashuvchi, phos — yoruglik va phoro — tashiyman, lotincha Phosphorus), P — Mendeleev davriy sistemasining V guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 15, atom molekulasi … Read More

FOSFOR OKSIDLARI – fosforning kislorod bilan hosil qilgan birikmalari. Fosfor oksidlari dan fosfor (Sh)oksid yoki fosfit angidrid R2O3, fosfor (u)oksid yoki fosfat angidrid R2O, va fosfor (G’u)oksid (RO2)p muhim ahamiyatga … Read More

FOSFOLIPIDLAR, fosfatidlar — murakkab lipidlar, molekulalarida fosfat kislota qoldiqlari bo’ladi. Fosfolipidlar tarkibiga gliserin, yog’kislotalari, aldegidlar va azotli birikmalar (xolin, etanolamin, serii) kiradi. Gliserofosfatidlar [fosfatidilxolin (lesitin), fosfatidiletanolamin (kefalin), fosfatidilserin, fosfatidilinozit, kardiolipin] … Read More