Category: F harfi

FIKUS (Ficus) — tutdoshlar oilasiga mansub o’simliklar turkumi. Doim yashil, ba’zan barg to’kuvchi daraxtlar, butalar yoki lianlar. Tropik o’rmonlarda baland o’sadi. Ko’pchilik Fikus hosil qilgan havo ildizlari xo’jayin o’simlik tanasini … Read More

FIKSIZM (lotincha fixus — qattiq, o’zgarmas) — yer yuzasida kontinetlarning qo’zg’almas bo’lib joylashuvi haqidagi va yer pusti rivojlanishida vertikal yo’nalgan tektonik harakatlarning hal qiluvchi roli to’g’risidagi tasavvurdan kelib chiqadigan tektonikayaagn … Read More

FIKOMISETLAR (Phycomicetes) — tuban zamburug’lar sinfi. Ko’p yadroli, bir xujayrali yaxshi rivojlangan miseliyga ega. 800 turi bor. Gametalar yordamida jinsiy, sporalar yordamida jinssiz ko’payadi. Fikomisetlar omisetl ar va zigomisetlar sinflari … Read More

FIZO TAJRIBASI – muhit harakatining unda tarqalayotgan yorug’lik tezligiga ta’sirini aniklash tajribasi. A. I.L. Fizo o’tkazgan (1851). Fizo tajribasida yorug’lik nuri S manbadan chiqib, yarim shaffof plastinka P da ikki … Read More

FIZO (FIZEAU) ARMAN IPPOLIT LUI (1819.23.9, Parij 1896.18.9, Vantyoy qal’asi) — frantsuz fizigi. London Qirollik jamiyati a’zosi (1875). Parij Fanlar Akademiyasi a’zosi (1860), prezidenti (1878). Kollejda va Parij rasadxonasida o’qigan. … Read More

“FIDOKOR” — ijtimoiy-siyosiy gazeta. Muassisi: O’zbekiston Fidokorlar milliy-demokratik partiyasi (FMDP). 1999 yil 4 Fevraldan haftada 2 marta chop etiladi. Gazetaning asosiy maqsadi FMDPning g’oya va maqsadlarini, partiya faoliyatini yoritish, saylovlarda … Read More

FIDOIYLAR (Arabcha — biron maqsad yo’lida o’zini kurbon qilishga tayyor shaxs) — 1) o’rta asrlarda Eron, Suriya, Livandagi hashshoshiylar yashirin mayda tashkilotining a’zolari; 2) Eron inqilobi davri (1907-11)da diniy zodagonlar, … Read More

FIDIY (Pheidias, miloddan avvalgi 5-asr) — yunon me’mori va haykaltaroshi; qadimgi yunon san’atining yirik namoyandasi. Afina, Olimpiya va boshqalarda ishlagan. Afinadagi Akropol kurilishiga boshchilik qilgan. Fidiyning haykaltaroshlik asarlaridan antik mualliflar … Read More

FIDER (inglizcha feed — ta’minlash) — 1) radiotexnika vatexnikada — o’ta yuqori chastota (O’YuCh)li signallarni uzatish liniyasi, radioto’lqinlarni uzatish liniyasi; elektromagnit tebranishlar (to’lqinlar)ni manbadan iste’molchiga yuborish uchun mo’ljallangan qurilma. Fiderlar … Read More

FIDEIZM (lotincha fides — e’tiqod) — e’tiqod aql-idrokdan ustun turadi, deb ta’kidlovchi dunyoqarash. Teistik dinlarga xos. Fideizm tarafdorlari fan faqat hodisalar, dalillarning ikkilamchi (fizik) sabablarini ochadi, u birlamchi (g’ayritabiiy) sabablarni … Read More