Category: F harfi

FARER OROLLARI — Atlantika okeanining shimoliy Sharqiy qismidagi arxipelag, Daniyanmng Muxtor viloyati. Maydoni 1,4 ming kilometr kvadrat. Orollarning relefi zinapoyasimon platodan iborat. Eng baland joyi 882 metr. Bazalt lavalari va … Read More

FARD (Arabcha — yakka, yolg’iz) — yaqin va O’rta Sharq adabiyotidagi poetik janr. Hajmi bir bayt, ya’ni 2 misradan iborat bo’ladi. Muayyan mazmun, g’oya ilgari suriladi, badiiy umumlashma, hayotiy tajribadan … Read More

FARADEY QONUNI – elektrolizning miqdoriy qonunlari. M. Faradey ochgan (1833-34). Faradey qonuni elektrodlarda ajralgan modda massasining modda tabiatiga va elektrolitdan o’tgan zaryad miqdoriga bog’lanishini ifodalaydi. Faradeyning lqonuni elektrodda ajralgan moddaning … Read More

FARADEY EFFEKTI — magnitooptika effektlaridan biri. Doimiy magnit maydon chiziklari bo’ylab moddada tarqalayotgan yassi qutblangan elektromagnit nurlanish (masalan, yorug’lik) qutblanish tekisligining burilishidan iborat. 1845 yilda M. Faradey kashf etgan. Faradey … Read More

FAOLIYAT — kishilarning tashqi olamga faol munosabati shakli, insonning o’zini o’zi maqsadga muvofiq tarzda o’zgartirish usuli, inson borlig’ining muhim xususiyatlaridan biri. Faqat Faoliyat zamiridagina inson mohiyati namoyon bo’lishi, jamiyatning, har … Read More

FAOL HARORAT, foydali harorat — qishloq xo’jalik ekinlarining rivojlanishiga qulay ta’sir ko’rsatadigan havo harorati. Qishloq xo’jalik ekinlari faol vegetatsiya davrining issiqlik bilan ta’minlanganligi ko’rsatkichi hisoblanadi. Yer sharining turli hududlarida ekinlar … Read More

FANFARA (Fransuzcha fanfara) — 1) qadimgi puflama mis musiqa cholg’u asbobi, ventilsiz trubaushng uzaytirilgan turi. Ikki marta qayrilgan metal tsilindr va konussimon naydan iborat; 2) tantanali yoki jangovar signal. Yevropa … Read More

FALES MILETLIK (miloddan avvalgi taxminan 625 — taxminan 547) — yunon faylasufi, antik falsafa va fanning ilk namoyandasi. Milet maktabiga asos solgan. Fales savdogar, siyosiy arbob, munajjim, fiziolog, suv muhandisi … Read More

FAKTURA (lotincha factura — ishlov berish, tuzilish) — 1) iqtisodiyotda xaridor nomiga sotuvchi tomonidan beriladigan va sotilgan tovarning xili, miqdori va qiymati ko’rsatilgan tovar hujjati; 2) tasviriy san’atda badiiy asar … Read More

FAYYUM PORTRETLARI – qadimgi Misrda ipshangan marhumlarning rangtasvir portretlari; dastgohli rangtasvirning qadimgi namunalari. 1887 yilda ilk bor eng yirik topilmalar aniqlangan joy (Fayyum vohasi) nomidan shunday atalgan. Eng rivojlangan davri … Read More