GIPERSTEN

GIPERSTEN (giper… va Yun. Stenos — kuch, qattiqlik) — jins hosil qiluvchi mineral. Piroksenlar guruhiga mansub. Kimyoviy formulasi (Mg, Fe2+),[Si2O6]. Rombik singoniyali. Prizmatik Kristal- lar va mayda donachalar holida uchraydi. … Read More

GIPERRALIZM

GIPERRALIZM (giper… va re- alizm), fotorealizm — Amerika va Fapbiy Evropa rassomlik san’atida 20-a.ning 60-y.lari oxirida shakllan- gan oqim. G. badiiy uslubdagi (abstrak- tsionizm rad etgan) hayotiy aniqlikni tiklashga intildi. … Read More

Giperplaziya

Giperplaziya (giper… va Yun. Plasis — shakllanish, hosil bo’lish) — to’qima va a’zolar tuzilish elementlari (hujayralar)ning zo’r berib ko’payishi natijasida ular sonining ortishi. G. odam, hayvon va o’simliklarda ham kuza- … Read More

Gibbs taqsimoti

Gibbs taqsimoti – ma’lum t-Rada atrof muhit b-n muvozanatda bo’lgan o’zgarmas hajmli va zarralar soni o’zgarmas bo’lgan makroskopik si- stema turli holatlarining taqsimlanish ehtimolligi; agar sistema muhit zar- ralari b-n … Read More

Gibbs paradoksi

Gibbs paradoksi (klassik mexanikada) — bir xil gaz holati o’zgarganda ham sistema enyaroliyasining o’zgarmay qolishi. Bir-biridan to’siq b-n ajratilgan idishdagi gazlar aralashti- rilganda ularning har biri kengayib, idishning butun hajmiga … Read More

Gibbonlar

Gibbonlar (Hylobatidae) — kichik odamsimon maymunlar oilasi. Oldingi oyoqlari haddan tashqari uzun (yoyilgani- da 2 m gacha). Dumi yo’q, kichkina quymich qadog’i bor. 2 urug’i: asl g. (Hylobates) ra 6 … Read More

Gibbs (Gibbs) Jozayya Uillard

Gibbs (Gibbs) Jozayya Uillard (1839.11.2 – Nyu-Xeyven — 1903.28.4) — amerikalik nazariyotchi-fizik, termodi- namika va statistik mexanika asoschila- ridan biri. Termodinamik jarayonlarni geometrik tushuntirish usulini ishlab chiqqan. Termodinamik potentsial usu- … Read More

Gibberellinlar

Gibberellinlar – o’simliklarning o’sish jarayonlarini boshqaruvchi tabiiy moddalar (fitogor- monlar guruhi). Yapon olimi E. Kurosava 1926 y.da kashf etgan. Kimyoviy tabiati- ga ko’ra tarkibida 19 yoki 20 ta uglerod atomi … Read More

GYOTTINGEN UNIVERSITETI

GYOTTINGEN UNIVERSITETI, Georg avgust nomidagi Gyottingen un- ti — Germaniyaning yirik un-tlaridan biri. 1737 y. Gyottingen sh.da tashkil etilgan. 19-a. boshlarida madaniy va milliy siyosiy harakat markazlaridan biriga aylangan. Mashhur … Read More

Gyoteborg, Yyoteborg

Gyoteborg, Yyoteborg (got qal’asi; germanlarning got qabilasi nomidan) — Shvesiyaning Jan.-g’arbidagi shahar. Gyota-Elv daryosining Kattegat bo’g’oziga quyilish joyida. Gyoteborg-Boxus leni- ning ma’muriy markazi. Aholisi 433 ming kishi (1997, shahar atrofi … Read More