GRANULOMETRIYA

GRANULOMETRIYA (lot. Granulum donacha va …metriya), granulometrik tahlil, mexanik tahlil — bo’sh tog’ jinslari, tuproq va sun’iy material- larning turli o’lchamli fraktsiyalarini aniqlash usullari majmuasi. Chaqiq tog’ jinslari (qum, shag’al … Read More

GRAVITASION TRANSPORT

GRAVITASION TRANSPORT – yuklarni faqat o’z og’irlik kuchi hisobiga tashish (mas, yuqoridan pastga tushirish) uchun mo’ljallangan qurilmalar maj- mui. Materiallar va donali yuklarga mo’ljallangan. Vintli, rolikli va tekis novsimon xillari … Read More

Grameniskiy Sergey Mixaylovich

Grameniskiy Sergey Mixaylovich (1859.6.9—1919.5.2) — rus ma’- rifatparvari. 1881 y. Peterburg un- tini tugatib, dastlab Toshkent erlar gimnaziyasida (1881), so’ngra (1882-93) Toshkent qizlar gimnaziyasida mat., kos- mografiyadan dars bergan. 1892— … Read More

GRAMMATIK KATEGORIYA

GRAMMATIK KATEGORIYA – 1) Max sus ko’rsatkichlar yordamida so’zlarning o’zgarish, birikish va gap hosil qilish qoidalariga asoslangan umumgrammatik tushuncha. G. k. gramma- tikaning qaysi sohasiga oidligiga ko’ra morfologik va sintaktik … Read More

Gravimetr

Gravimetr (lot. gravis — ogir va … metr) — og’irlik kuchi tezlanishini o’lchaydigan asbob. Ko’pincha, prujinali yoki aylanuvchi tarozidan iborat bo’ladi. Bunday G.lar yordamida og’irlik kuchi tez- lanishlari farqi o’lchanadi. … Read More

GRAVITASION ANOMALIYA

GRAVITASION ANOMALIYA, og’irlik anomaliyasi — er kurrasining aniq nuqtasida kuzatiladigan og’irlik kuchi b-n uning nazariy miqdori (og’irlik kuchining normal taqsimoti formula- sidan hisoblangan kattalik) o’rtasida farq bo’lishi. Og’irlik kuchi geografik … Read More

Graben

Graben (nem. graben — chuqurlik) — Er po’stining qiya, ba’zan tik yoriqlar, odatda uzilma bo’ylab cho’kkan qismi. G. bir necha yuz km ga cho’zilgan, eni bir necha o’n km bo’ladi. … Read More

Guarani tili

Guarani tili – Jan. Amerika indeyslari tili. Tupi-guarani tillari oilasiga mansub. G. t. Paragvay va Brazi- liyaning Matu-Grosu va Parana viloyat- lari hududlarida hamda Argentina (Mi- sones, Gran-Chako, Korrientes, Formosa) … Read More

Gryunvald jangi

Gryunvald jangi – Gryunvald va Tannenberg qishloqlari (Sharqiy Prussiya) yaqinida, buyuk magistr ul- rix fon Yungingen rahbarligidagi ne- mis Tevton ordeni qo’shinlarini (nemis, frantsuz va b. risarlar, ingliz, Shvey- tsariyaliklar … Read More