Category: G harfi

Giperonlar (giper…) — massa- si neytron massasidan katta bo’lgan be- qaror og’ir barionlar. G. yashash vaqti 10 10 s, ya’ni yadro vakti (10~23 s) dan ancha katta. Lyambda (L°), sigma … Read More

GIPERNEFROMA (giper… va Yun. hephros — buyrak) — buy- rak qilnaychalarining epiteliy hujayrasidan o’sib chiqadigan xavfli o’sma (buyrak raki). Kasallik zimdan boshlanadi. Bemor o’zini noxush seza- Di, tez charchaydi, darmonsizlik, … Read More

GIPERKOMPLEKS SONLAR – kompleks sonlarni umumlashtirish natijasida paydo bo’ladigan sonlar. x=xl+x2i kompleks sonni tekislikning (x,; x2) nuqtasi b-n ayniylashtirish mumkin. Kompleks sonlar uchun qo’shish, ko’paytirish va b. algebraik amallar o’zlarining … Read More

Gipermorfoz (giper… va Yun. Morphe — shakl, ko’rinish) — filoge- netik rivojlanish yo’li. Bunda alohida organlar (mas, qazilma qilich tishli yo’lbars va babirussaning qoziq tishla- ri, katta shoxli bug’uning shoxlari … Read More

Giperkinez (giper… va Yun. kinesis — harakat) — Markaziy nerv sistemasining ba’zi kasalliklarida qo’l, oyoq, yuz muskullarining beixtiyor ortiqcha harakatlanishi. Asosan entsefa- litnmng har xil shakllarida, irsiy ka- salliklaryaa, intoksikasiyalar, … Read More

Giperglikemiya (giper… va Yun. glykys — shirin, haima — qon) — qonda qandning normadan ko’p bo’lishi, ya’ni 120 mg % yoki 6 mmol/l dan (Si sistema- si bo’yicha) oshib ketishi. … Read More

Giperemiya (giper… va Yun. Haima — qon), qizarish — gavdaning ma’lum qismidagi arteriya yoki vena tomirla- rining qonga to’lishi. Tomir kengayti- radigan nervlarning ta’sirlanishi va tomir toraytiradigan nervlar faoliya- tining … Read More

Gipergen minerallar – gi- Per genez zonasida, ya’ni er po’stining eng yuqori qismida past t-ra va bosim- da hosil bo’lgan minerallar. Eng ko’p tarqalgan g. m.ga silikat jinslarining nurashidan xrsil … Read More

Gipergen konlar, sedimentogen konlar, ekzogen konlar — er yuza- sida qad. va hoz. geokimyoviy jarayonlar b-n bog’liq holda hosil bo’lgan foydali qazilma uyumlari. G. k. endogen sharo- ITIda hosil bo’lgan … Read More

Gipergen jarayonlar – er po’sti va uning yuzasidagi mineral moddalarning atmosfera, gidrosfera va tirik organizmlar ta’sirida past t-ralarda kimyoviy va fizik o’zgarishi. G. j. kimyoviy ajralish, erish, gidroliz, gidratasiya, oksidlanish, … Read More