Category: G harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Gidroresurslar daryolar va sharsharalarning balanddan tushuvchi suvi kuchida mujassamlashgan energiya zahiralari. Gidroresurslarning zahiralari tugab qolmaydi, ya’ni yog`in-sochin hisobiga tiklanib turadi. Gidroresurslar zahirasi jihatidan Rossiya birinchi o`rinda turadi; so`ngra XXR, AQSh … Read More

Gidromorf tuproq hosil bo`lish jarayoni – yog`inlardan tashqari qo`shimcha suv manbalari – oqar suvlar, grunt suvlari va botqoqlik suvlari ishtirokida tuproq hosil bo`lish jarayoni. Bu jarayonda qo`shimcha namlik (suv) miqdoriga … Read More

Gidrologiya (yunoncha gidro – suv, logos – fan) – gidrosferadagi tabiiy suvlarni o`rganuvchi fan. O`rganish ob’yektiga qarab ikki tarmoqqa – okean va dengizlar gidrologiyasi va quruqlik gidrologiyasiga bo`linadi. Quruqlik gidrologiyasi … Read More

Gidrolakkolit, ko`pchimado`ng (yunoncha gidro – suv, lakkos – chuqurlik va litos – tosh) – yer ostidagi muzliklar hajmining kengayishi natijasida yuzaga keladigan tepalik. Gidrolakkolit gumbaz shaklida, balandligi 30 m va … Read More

Gidrografiya (yunoncha gidro – suv, grafo – yozaman) – 1) gidrologiya fanining bir qismi, quruqlikdagi suvlar (daryo, ko`l, botqoqliklar)ni o`rganadi; 2) dengiz va okeanlarda kema qatnovi xavfsizligini ta’minlash sohasida qilinadigan … Read More

Gidrogeologiya – geologiya va gidrologiyaning bir tarmog`i bo`lib, yer osti suvlarining paydo bo`lish manbai, tarkibi, xossalari, harakati va tarqalish qonuniyatlari, yer betiga oqib chiqish sharoiti hamda ahamiyatini o`rganadi. Gidrogeologik ma’lumotlar … Read More

Gidrogeografiya – gidrologiyaning quruqlikdagi suvlarni geografik komplekslarning komponenti sifatida qarab, ularni boshqa komponentlar (iqlim, tog` jinslari, relyef, tuproqlar, o`simlik qoplami) bilan bog`lab o`rganuvchi yo`nalishi. Gidrogeografiyada quruqlikdagi suvlarning barcha xil suv … Read More

Gersin burmalanishi – paleozoy erasining ikkinchi yarmidagi tog` paydo bo`lish bosqichi. Gersin burmalanishi Devon davrida boshlanib, Trias davrining o`rtalarigacha davom etgan. Gersin burmalanishida katta maydondagi geosinklinallar burmali tog`larga aylangan. Ural, … Read More

Geokimyo – Yerning kimyoviy tarkibi, kimyoviy elementlarning paydo bo`lishi, tarqalishi va bir joydan ikkinchi joyga ko`chib yurish qonuniyatlarini o`rganadigan fan. Geokimyo geologiya fanining bir qismidir. Kimyoviy elementlarning yer po`stidagi turli … Read More

Gemorfologiya (yunoncha ge – yer, morfe – shakl, logos – fan) – Yer sharining relyef shakllari haqidagi fan. Geomorfologiya relyef shakllarining paydo bo`lishi, rivojlanishi, hududiy taqsimlanishi va rivojlanish qonuniyatlarini o`rganadi. … Read More