Category: G harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Gradus (lotincha gradus – qadam, bosqich), daraja – 1) burchak o`lchov birligi; aylananing 1/360 ulushiga teng. Gradus ° belgi bilan belgilanadi.

Gradus to`ri – geografik xarita yoki globuslarda meridianlar bilan parallellarning kesishishidan paydo bo`lgan to`r. Gradus to`ri yer sharidagi har qanday nuqtaning o`rnini aniqlashga imkon beradi.

Gumus (chirindi)– organik modalar parchalanishining oxirgi mahsuloti, u qancha ko`p bo`lsa, tuproq shancha hosildor bo`ladi.

Grivalar– qiya yon bag`irlarida 10 m dan 60 m balandlikka cho`zilib ketgan to`lqinsimon jo`yaklar.

Grunt suvlar – yer yuzasida pastda, birinchi suvli tog` jinslari g`ovaklarida yig`ilgan suv, o`zidan suv o`tkazmaydigan ikkinchi qatlam ustida bo`ladi.

Graben– yer po`stini uzilmalar bilan chegaralanib cho`kkan qismi.

Gorizont– ufq.

Gorizontallar– izogipslar-geografik xaritada dengiz sathiga nisbatan bir xil balandlikda bo`lgan nuqtalarni birlashtiradigan chiziq.

Gondvana– gipotetik materik. Gondvana geologlar fikricha paleozoy va mezazoy erasida bo`lgan. Janubiy Amerika, markaziy Afrika, Avstraliya va Antarktidani o`z ichiga olgan.

Graben (nemischa graben chuqurlik) – yer po`stining uzilmalar bilan ajralib chuqqan qismi. Graben botiq shaklida bo`ladi. Ba’zan grabenlar o`rnida ko`llar paydo bo`ladi (Issiqko`l).