Category: H harfi

Hol (tilshunoslikda) — gapning ikkinchi darajali bo’laklaridan biri bo’lib, ishharakatning belgi-sifatini, uning bajarilish usulini, shu bajarilish bilan bog’liq bo’lgan o’rin, payt, sabab, maqsad, shart-sharoit, miqdor-daraja kabi xususiyatlarini ko’rsatadi. Hol ravish, … Read More

Husayn Jovid (taxallusi; asl nomi Husayn Rasizoda) (1884.24.10, Naxichevan — 1944) — Ozarbayjon shoiri, dramaturg. Ozarbayjon romantizmining yirik vakili va asoschilaridan biri. Istanbul universitetida o’qigan (1905-09). “O’tgan kunlar” (1913), “Bahor … Read More

Hulokuiylar davlati, el xonlar davlati — yaqin va O’rta Sharqda Mo’g’ullar davlati tanazzulga uchrayotgan paytda tuzilgai davlat (1256-1353). Asoschisi Chingizxonning nevarasi Huloku. Hulokuiylar davlatiga Eron, Afg’oniston va Turkmanistonning ko’p qismi, … Read More

Hujjat — keng ma’noda — ma’lumotlar qayd etilgan moddiy buyumlar (qog’oz, kinoplyonka, fotoplyonka, magnitofon lentasi, perfokarta va boshqalar). Hujjat matn, tasvir, tovush va boshqalardan iborat bo’lishi mumkin. Mazmuniga ko’ra, Hujjat … Read More

Hujayra devori, o’simliklar hujayrasi po’sti (tetgapa se11i1ae) — hujayra membranasi sirtidagi tuzilma; hujayrani mustahkam qilib turadi; unga shakl beradi; Protoplastni himoya qiladi. Ko’pchilik o’simliklarning Hujayra devori yog’ochlanib, tayanch funktsiyasini bajaradigan … Read More

Hoshimov O’tkir (1941.5.8, Toshkent) — O’zbekiston xalq yozuvchisi (1991). ToshDU ning filologiya fakulteti jurnalistika bo’limini tugatgan (1964). “Qizil O’zbekiston” (1959-62), “Toshkent haqiqati” (1963 — 66), “Toshkent oqshomi” (1966-82) gazetalarida adabiy … Read More

Homiladorlikdan saqlanish, bo’yida bo’lishdan saqlanish — istalmagan homiladorlikka yo’l qo’ymaslik chora-tadbirlari. Homiladorlikdan saqlanishning tabiiy va sun’iy usullari mav jud. Laktasion amenoreya usuli (Lau) — bu homiladorlikni oldini olishning tabiiy usuli, … Read More

Homila — ona qornida 2-oyning oxiridan (9-hafta) boshlab tug’ilish vaqtigacha (40-hafta) rivojlanayotgan pusht (embrion). 9-haftada Homila inson qiyofasiga kiradi (bu davrda Homilaning boshi, ko’zi, burni, og’zi, tanasi, qo’l-oyoqlari aniq bo’ladi). … Read More

Holat diagrammasi, muvozanat diagrammasi, fazoviy diagramma — fizik-kimyoviy sistemaning tarkibi va holat parametrlari orasidagi munosabatning geometrik ifodasi. Holat parametrlari — termodinamik Sistema holatini ifodalaydigan fizik kattaliklar (temperatura, bosim, solishtirma hajm, … Read More

Hokim (O’zbekiston Respublikasida) — viloyat, tuman, shaharda oliy mansabdor shaxs. U mahalliy vakillik va ijro etuvchi hokimiyat boshlig’i. Hokim lavozimining joriy etilishi o’zbek milliy davlatchiligi an’analari va tarixiy tajribalarga asoslangandir. … Read More