Category: I harfi

Infarkt (lot. infarctus — to’ldiraman, tiqishtiraman) — to’satdan qon aylani- shining buzilishi natijasida nekroz- Tya. uchragan (o’lgan) a’zo yoki to’qimaning biror qismi. Arteriyalarning uzoq vaqt qisilishi, gipoksiya yoki unga tromb, … Read More

Intizom — kishilar, jumladan, mehnat jamoasi a’zolarining jami- yatda tarkib topgan huquq va axloq me’- yorlariga, shuningdek, biron-bir tashki- lot talablariga javob beradigan muayyan xulq-atvor va o’zini tutishga oid tartib- … Read More

Interferon (lot. inter — o’zaro va ferio — uraman, shikastlayman) — VI- ruslar yoki sintetik polinukleotidlar (q. Nukleotidlar), toksinlar, anti- metabolitlar va b. kirishiga javoban hujayrada hosil bo’ladigan oqsillar guruhining … Read More

Ion kanallari, ion o’tkazuvchi kanallar —tirik xujayra va hujayra organoidlarining lipopro-teid tabi- atli membranalarida, mem-brananing har xil modda va ionlarga bo’lgan tan- lab o’tkazuvchanlik xossasini ta’min- lovchi molekulyar sistemalar (Na+, … Read More

In’ikos (falsafada) —ob’ekt- larning o’zaro ta’siri natijasida modda, energiya va axborot almashishi jarayoni. I. ning eng sodda shakli mexanik o’zaro ta’sirdir. Mas, tuproqda yotgan tosh tuproqda o’z izini qoddiradi. Jonli … Read More

Ion emissiya — qattiq jism (emitter) ni qizdirganda, yoritilgan- da yoki elektron va ion b-n bombardi- mon qilganda, ular sirtidan manfiy va musbat ionlarning otilib chiqishi. Ionning emitterdan chiqishi uchun … Read More

Ionitlar, ion almashtiruvchilar, ion almashtiruvchi sorbentlar — elek- trolit eritmalarga ta’sir ettirilganda ion almashtira oladigan, tarkibida io- nogen va (yoki) kompleks hosil qiladigan gu-ruxlar tutgan polimer yoki anorganik moddalar. Ko’pchilik … Read More

Irtish — Qozog’iston va RF dagi dare, ob daryosining chap irmog’i. Uz. 4248 km, havzasining mayd. 1643 ming km2. Mongoliya Oltoyi tog’laridan (Xi- toyda) boshlanib, Zaysan ko’liga kuy- ilguncha kora … Read More

Irvin (Irwin) Jeyms (1930) — Ame- Rika astronavti, AQSh harbiy havo kuch- lari (HHK) iste’fodagi polkov-nigi. “Apollon-15” kosmik kemasida oyga parvoz qilib (1971 y., 26 iyul — 7 avg.), Oy … Read More

Ionlanish — muhit elektr ney- tral zarralarining zaryadlangan zarra- larga aylanishi; neytral zaryadli atom- lar va molekulalardan musbat va manfiy ionlar hamda erkin elektronlarning Vu- judga kelishi; 1) gaz va … Read More