IDALGO

IDALGO — Meksikadagi shtat. Mamlakatning Markaziy qismida, Meksika yassitog’ligining Janubi sharqida. Maydoni 20,9 ming kilometr kvadrat. Aholisi 2,2 million kishi (2000). Ma’muriy markazi — Pachuka shahri. Aholi, asosan, vodiylarda yashaydi. … Read More

IGOR SVYATOSLAVICH

IGOR SVYATOSLAVICH (1150 -1202) — Novgorod-Seversk (1178 yildan) va Chernigov (1198 yildan) knyazi. Qadimgi rus adabiy yodgorligi — Igor polki jangnomasi qahramoni. 12-asrda Kiyev Rusi taxti uchun o’zaro kurashlarda qipchoqlar … Read More

ISHRAT HOVLI

ISHRAT HOVLI — Xivadagi me’moriy yodgorlik. 1832-34 yillarda Tosh hovli saroyiga qo’shimcha qilib qurilgan. Umumiy tarhi 43×36,5 metr. Tuzilishi arz hovliga o’xshash. Ishrat hovlidan tantanali marosimlar o’tkazish, madaniy hordiq chiqarishda … Read More

ISHPECH

ISHPECH (ish va forscha, pech — asbob, vosita suzidan) — kashtaduzlikda chevarlarning ish asbobi. O’rtacha kattaligi 25×50 santimetrli uch buklab yig’iladigan to’rtburchak shakldan iborat, yuz tomonining ikki chetki qismiga cho’ntaklar … Read More

IQLIM XARITALARI

IQLIM XARITALARI – ma’lum hududning iqlim xususiyatlarini aks ettiradigan geografik xaritalar. Meteorologik elementlarning ko’p yillik kuzatish ma’lumotlari asosida tuziladi. Iqlim xaritalarida iqlimiy izochiziq o’tkaziladi. Masalan, izotermalar o’rtacha temperaturasi bir xil … Read More

IQON JANGI

IQON JANGI – chor hukumati bosqinchilariga qarshi sarbozlar va ko’ngillilardan iborat Vatan himoyachilari jangi (1864 yil noyabr). Qo’qon xonligining lashkarboshisi Alimqul Toshkentda katta harbiy tayyorgarlik ko’rgan. Uning qo’shini (12 ming … Read More

IQTISODIY RAYON

IQTISODIY RAYON, iqtisodiy- geografik rayon — tabiiy va iqtisodiy sharoitlari bir xil va xalq xo’jaligi tarixan tarkib topgan, ixtisoslashgan ishlab chiqarishga ega bo’lgan hudud; mamlakatning hududiy ishlab chiqarish majmuidan iborat … Read More

ILLIT

ILLIT (AQShdagi Illinoys shtati nomidan) — noaniq slyuda yoki gilli mineral. Illinoys shtatidagi Paleozoy davri gil yotqiziqlarida topilgan. Xorij, ayniqsa ingliz adabiyotida gidroslyuda Illit deb yuritiladi. Dioktaedrik va trioktaedrik bo’lishi … Read More

ILDIZOYOQLILAR

ILDIZOYOQLILAR (Rhisopoda) -sarkodalilar kenja sinfiga mansub bir hujayrali hayvonlar. Tanasining uzunligi bir necha mkm dan 3 millimetrgacha (ayrim foraminferalarda 2-3 santimetrgacha). Harakatlanish va oziqni tutish organi soxta oyoqlar, ayrim turlari … Read More

ILDIZMEVALILAR

ILDIZMEVALILAR, ildizmevalar — iste’mol qilinadigan qismi (mevasi) ildizda bo’ladigan ekin (sabzavot) lar; sershira ildizi, ya’ni ildizmevasi uchun ekiladi. Ko’pgina Ildizmevalilar oziq-ovqat va yem-xashak ekini hisoblanadi. Bir yillik Ildizmevalilarga rediska, ikki … Read More