Category: I harfi

IBROHIM RAHIM (taxallusi; to’liq ism-sharifi Rahimov Ibrohim Abdurahimovich) (1916.15.10, Farg’ona viloyati Quva tumani — 2001.22.11, Toshkent) — O’zbekiston xalq yozuvchisi (1976), O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1966). 2-jahon urushi qatnashchisi. … Read More

IBROHIM IBN NASR, Bo’ritegin, Tamg’achxon Ibrohim (? — taxminan 1070) — Movarounnahrdagi G’arbiy Qoraxoniylar xoqonligi asoschisi (1040-70). Qoraxoniylarpan. Otasi — Nasr ibn Ali. Iloq hokimi (1017— 21). Bu yerda Bo’ritegin, … Read More

IBROHIM — Qur’onda nomi zikr etilgan payg’ambarlardan biri, o’zidan keyin o’tgan barcha payg’ambarlarning bobokaloni, arablar va yahudiylarning umumiy ajdodi. Allohning chin do’sti (Xalilulloh), Imom, Siddiq va Hanif deb ta’riflanadi. Yahudiy-xristian … Read More

IBRAT (taxallusi; asl ism-sharifi Ishoqxon Junaydullaxo’ja o’g’li) (1861, — Namangan viloyati To’raqo’rg’on tumani — 1937, Andijon) — o’zbek ma’rifatparvari, shoir. Qo’qondagi Muhammad Siddiq tunqotar madrasasida o’qigan (1878-86). 1887-92 yillarda Istanbul, … Read More

INOZIT, geksaoksisiklogeksan, tsiklit — olti atomli tsiklik spirt, shirin ta’mli, qattiq modda. Molekulyar modda 180,2. Suyuqlanish temperaturasi 225-227°. 9 ta stereoizomeri mavjud. Ulardan fakat mezoinozit V guruhidagi vitaminlarning xossalarini namoyon … Read More

INERSIYA QONUNI – mexanikaning asosiy qonunlaridan biri. I. Nyuton dinamikasining birinchi qonuni. Unga ko’ra, har qanday jismga boshqa jismlar ta’sir etmasa, jism o’zining tinch yoki tekis va to’g’ri chiiйдi harakat … Read More

INDUKTSION PECH – metallarni suyultirish uchun mo’ljallangan elektrotermik qurilma. Asosan, tigelli va kanalli Induktsion pechlar qo’llanadi. Tigelli Induktsion pech mis naychalardan qilingan solenoiddan iborat bo’lgan induktor va tigeldan tashkil topadi. … Read More

INDUKTOR (lotincha induco — kiritaman, uyg’otaman) — 1) qizdirish Induktori — qagtiq, suyuq va gazsimon o’tkazgichlarni induktsion qizdiradigan qurilma. O’zgaruvchan magnit maydon hosil qiluvchi induktsiyalovchi simdan va qurilmaga elektr toki … Read More

INDUKTIVLIK G’ALTAGI – sig’imi va faol qarshiligi ancha kichik bo’lgani holda katta induktivlik qosil qiladigan spiralsimon o’tkazgich. Bir tolali, ba’zan, ko’p tolali izolyatsiyalangan simni tsilindr, toroid yoki to’g’ri to’rtburchak shaklli … Read More

IZOMORFIZM — turli matematik ob’yektlar bir xil xossalarga ega bo’lishi mumkinligi bilan bog’liq matematik tushuncha. Hozirgi zamon matematikasining analog, model kabi keng tarqalgan tushunchalariga aniqlik kirituvchi termini. Ob’yektlarning tuzilishi (strukturasi) … Read More