Category: K harfi

KAYMANLAR (Caiman) — Alligatorlar oilasiga mansub sudralib yuruvchilar uchta urug’ining umumiy nomi. Alligatorlardan burun bo’shlig’ida suyak to’sqichining bo’lmasligi va suyakli kosasi (zirh)ning borligi bilan farq qiladi. 5 turi Janubiy va … Read More

KAYMAN OROLLARI – Karib dengizidagi orollar, Vest-Indiyada, yamayka orolidan shimoli-g’arbda. Buyuk Britaniya mulki. Katta Kayman, kichik Kayman va Kayman-brak orollaridan iborat. Umumiy maydoni 259 km2. Aholisi 20 ming kishidan ortiq, … Read More

KAYLAJA — qadimgi hajm o’lchov birligi; ishlatilish davri va joyiga qarab qiymati har xil bo’lishiga qaramasdan, 10-asrdan Eronda, O’rta Osiyoning ba’zi joylari va boshqa mamlakatlarda qo’llanilgan. 1 Kaylaja 1,875 kilogramm … Read More

KAYKOVUS ARIG’I – Toshkent shahridagi qadimgi kanal, Bo’zsuvning o’ng tarmog’i. 6-7-asrlarda Bo’zsuv kanali katta- lashtirilib, undan Kaykovus arig’i chiqarilgan va Qoraqamish jarligigacha yetkazilgan. Muhammad Solihning “tarixi jadidai Toshkand” asarida Bo’zsuv … Read More

KAINIT (Yunoncha kainos — yangi) — sulfatlar sinfiga mansub mineral, kimyoviy formulasi KMg(SO4)Cl-3H2O. Mineral o’ta gigroskopik, havoda to’zuvchi donador va po’stloqsimon oqish massalardan iborat. Monoklin singoniyali; rangi tarkibidagi qorishmalarga bog’liq … Read More

KAZUARLAR, Avstraliya tuyaqushlari (Casuariiformes) — ko’krak-tojsiz, ya’ni yuguruvchi qushlar turkumi. Ikkita oilaga Birlashgan 14 turi bor (3 turi emu oilasiga, 11 turi Kazuarlar oilasiga kiradi). Kazuarlar Avstraliyada va uning atrofidagi … Read More

KADR (Fransuzcha cadre — rom) — 1) Surat, fotoplyonka yoki fotoqog’ozga tushirilgan tasvirdan bir ko’rinish. Kadrning chegarasi, tasvir ko’lami, tuzilishi, Suratga olinadigan vaqti va boshqalar undan kuzatilgan maqsadga muvofiq belgilanadi; … Read More

KADMIYLASH — asosan, po’lat buyumlar sirtiga 7-20 mkm qalinlikda kadmiy qatlami yugurtirish; buyumlarni korroziyadan saqlash uchun qo’llaniladi. Elektr kimyoviy usul bilan va vakuum ostida qoplanadi. Elektr kimyoviy Kadmiylashda buyumlar kadmiyning … Read More

KADMIY SULFID, CdS – sariq yoki qizil rangli kristallar. Geksagonal va kubsimon modifikasiyalari ma’lum. Suyuqlanish temperaturasi 1475°, zichligi 4,824 g/sm3, yarimo’tkazgich. Suvda erimaydi, kontsentrlangan NS1, HNO3 va H2SO4 ta’sirida parchalanadi. … Read More

KADIVAR — O’rta Osiyoda ilk o’rta asrlarda iqtisodiy jihatdan boy tabaqaga butunlay qaram bo’lgan shaxs. Zamindorlar qishloqlarda o’z tazyiq doiralarini kengaytirib, bora-bora ziroatkor aholi ustidan hukmronlik qila boshlagan. Shuning uchun … Read More