Category: K harfi

Klark, elementlar klarki — muayyan tabiiy sistema (er po’sti, gi- drosfera, atmosfera, biosfera, umu- man, erda yoki samoviy jismlar) tar- kibida kimyoviy elementlarning o’rtacha miqdorini bildiruvchi son. K. massa birligida … Read More

KLAPEYRON (V. R. E. Clapeyron) Benua Pol Emil (1799.26.1, — Pa- Rij — 1864.28.1) — frantsuz fizigi va muhandisi. Ideal gazlar holat ten- glamasini fanga kiritgan. S. Karno- ning termodinamikaga … Read More

Klan (gelcha clann — nael, urug’, avlod) — 1) kelt xalqlarida urug’, ba’- zan qabila nomi. Keyinchalik, urug’chilik munosabatlari emirilishi davrida — taxmin etilgan urug’boshlig’i ismi b-n atalgan qad. urug’avlodlari … Read More

Klavixo, Rui Gonsales de klavixo (? — 1412.2.4) — Kastiliya qiroli Genrix III (Enriko Sh)ning Amir Temur huzuriga yuborgan 2-elchiligi (tarkibi- da olim A. Paes va saroy shoiri Gomes de … Read More

Klavesin, chembalo [Frans. clavecin, ital. cembalo, lot. Clavicymbalum — klavishli tsimbala (changeimon musiqa cholg’usi) so’zidan]— klavishli tor- li-tirnama musiqa cholg’usi. 16-a.dan ma’lum. Hoz. fortepiano (Royal)ning o’tmishdoshi. Klavishlar bosilishi na- tijasida … Read More

Klostridiylar (Clostridium) -spora hosil qiluvchi bakteriyalar turku- mi. Tayoqchasimon, 0,6—1,2×3,0-7,0 mkm, harakatchan, grammusbat. Spora hosil qilish davrida hujayrasi o’rtasidan shi- shib, duksimon shaklga kiradi. Anaerob sharoitda uglevodlar, azotli moddalarni bijg’itadi. … Read More

Klyukva (Oxycoccis) — brusnika- doshlar oilasiga mansub doim yashil buta o’simliklar turkumi. Poyasi er bagirlab o’sadi, bargi mayda, qalin. Guli qizg’ish- pushti, gulbargi va kosachabarglari 4 ta. Mevasi — tuk, … Read More

Kloson Jerard (1891, Malta oro- li — 1971, London) — ingliz turkiy- shunosi. Qutb Xorazmiyning Britaniya muzeyida sakdanayotgan “Muhabbatnoma” asariga tafsir yozgan (1928). Turkiyshu- noslikka oid ellikka yaqin ilmiy ish … Read More

Klon tanlash (o’simliklarda) — yaxshi klonlarni ajratib olish; ve- getasiya yo’li b-n ko’payuvchi o’simliklar navlarini yaxshilash usuli. K.t. kartosh- kachilik, uzumchilik va mevachilik se- lektsiyasida keng qo’llaniladi. K.t. (ve- getativ … Read More

Kloakalilar, tuxum qo’yuvchilar, bir teshiklilar, dastlabki darrandalar (Prototheria)— hoz. sut emizuvchilarning eng tuban tuzilgan kenja sinfi. Qazilma qoldiklari Avstraliya va Jan. Ameri- kada pleystosen davri qatlamlaridan ma’lum. Sut emizuvchilarning sudra- … Read More