Category: K harfi

Katapulta (lot. kata — yuqoridan pastga va pallo — uloqtiraman, irg’itaman) — 1)harbiy ishda — bu- ralgan tolalar (soch, pay va b.) ning qayishqoqlik kuchi ta’sirida harakatga keltiriladigan uloqtirish mashinasi. … Read More

KATAMORFOZ (Yun. kata — yuqoridan quyiga bo’ladigan harakatni bildiradigan qo’shimcha va morphe — ko’rinish, shakl) — organizmlarning birmuncha oddiy yashash sharoitlariga o’tishida regressiv evolyusiya — katage- nez asosida qayta tuzilishi. … Read More

Katamaran (Tamilcha kattumaram; so’zma-so’z — bog’langan xodalar) — 1) bir-biriga bog’langan bir necha xodadan iborat sol. Kisqa suv yo’llari va baliq ovida ishlatiladi. Hind okeanining Osiyo tomondagi qirg’oklari va ularga … Read More

Kampeche — Meksikadagi shtat, Yukatan ya.o.ning g’arbida. Mayd. 51,8 ming km2. Axrlisi 689,6 ming kishi (2000). Ma’muriy markazi — Kampeche sh. Ohaktoshlardan tuzilgan pasttekis- likda joylashgan, karst relef shak- llari … Read More

KATAGENEZ (Yun. kata — yuqoridan quyiga bo’ladigan harakatni bildiradi- gan qo’shimcha va … genez) 1) biologiyada organizmlarning soddalashgan ekologik muhitga o’tishi tufayli morfofizio- logik tuzilishining pasayishiga, bir qancha organlar va … Read More

Katalaun jangi – shim.- Sharqiy Frantsiyaning Trua sh. g’arbidagi Katalaun yalangligida G’arbiy Rim im- periyasi va uning ittifoqchilari (Fran- klar, vestgotlar, burgundlar, alanlar va b.) hamda Attila boshchiligidagi Gunn – … Read More

Katalan tili — roman tilla- rining iber-roman guruhiga mansub. Is- paniyaning Kataloniya, Valensiya Muxtor viloyatlarida, Balear o.larida, Fran- tsiyaning Russilon tarixiy viloyatida, Sharqiy Tereney departamentida, shu- ningdek, Andorra davlati hamda … Read More

Katalaza (Yun. katalysis — bu- zilish) — oksidoreduktazalar sinfi- ga mansub ferment. Vodorod peroksid (N2O,)ning suv (N2O) b-n kislorod (O2) ga parchalanishini katalizlaydi: 2N2O2^2N2O+O2 Suvning quyi kontsentrasiyalarida K. quyi spirtlar, … Read More

KATAKLAZ (Yun. kataklao — buza- man) — tektonik qarakatlar ta’siri ostida tog’jinslari tarkibidagi mi- nerallarning deformasiyasi va ezili- shi. Asosan, tektonik yorilishlar yuzasi bo’ylab va unga yaqin joylarda kuzatila- Di. … Read More

Katakomba madaniyati – ilk jez davriga mansub arxeologik mada- niyat (mil. AV. 2-ming yillik — 1-ming yillik boshlari). Qora dengizning shim. sohillari, quyi Volga bo’yida tarqalgan. 20-a. boshida rus arxeologi … Read More