Category: K harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Kaperlik (gollandcha kaper-dengiz qaroqchisi)-urushayotgan davlat qurollangan shaxsiy kemalarining uning roziligi bilan raqib davlat qurollangan shaxsiy kemalarning uning roziligi bilan raqib davlat yoki raqib davlat uchun yuk olib ketayotgan betaraf savdo … Read More

Kapelmeyster (nemischa Kapelle-xor, orkestr, Meister-usta, rahbar)-dastlab XVI-XVIII asrlarda xor yoki cholg’u kapellasi rahbari. XIX asrda teatr, xor yoki simfonik orkestr dirijyori. Barokko va Vena klassikasi Davida saroy Kapelmeysterlari musiqachilar jamoasiga … Read More

Kapellan (kechki lotincha Capellanus)-katolik, pravoslav cherkovlarida, protestant tashkilotlar va boshqa bir qator diniy xizmatchini anglatuvchi atama. Umuman Kapellan qandaydir qo’shimcha lavozimni (odatda, dunyoviy) birgalikda olib boruvchi ruhoniy sanaladi: 1) katoliklarda … Read More

Kapella (kechki lotincha capella, italyancha capella-kichik ibodatxona)-katolik va anglikan me’morchiligida uncha katta bo’lmagan inshoot yoki ayrim zodagonlarning oilaviy ibodati uchun mo’ljallangan kichik ibodatxona, tabarruk buyumlar saqlanadigan va xor ijro etiladigan … Read More

Kantsona (italyancha canzone-ayni ma’nosi qo’shiq)-1) muhabbat mavzusida she’r, dastlab kurtuaz qo’shiq bo’lib, trubadurlar ijodida keng tarqalgan va alohida janr sifatida shakllangan. Xalq qo’shiqlaridan kelib chiqqan. XII asrda adabiyot janriga aylangan. … Read More

Kantsler (nemischa Kansler)-1) o’rta asrlaarda G’arbiy Yevropaning feodal davlatlaida oliy mansabdor shaxs, qirol kansleriyasi va arxivini boshqargan, davlat muhri saqlovchisi hisoblangan; 2) bir qancha davlatlarda oliy mansabdor shaxs (masalan, Germaniya … Read More

Kanfar (yunoncha kantharos)-qadimgi yunonlarning vino ichish uchun mo’ljallangan ikki vertikal bandli qadahi. Ko’proq sopoldan, kamdan-kam hollarda metalldan yasalgan. Yunon xudolari Kanfardan ichimlik ichadi deb tasavvur qilingan, masalan, Dionis ko’pincha Kanfar … Read More

Kantonistlar (nemischa Kantonist-harbiy majburiyatli, Kanton-okrug so’zidan)-1) Prussiyada 1733-1813 yillarda harbiy xizmatga majbur bo’lgan kishilar, kantonlardan biri tomonidan harbiy xizmatga chaqirilgan va hududning polkini tashkil etgan; 2) Rossiyada 1805-1856 yillarda tug’ilishi … Read More

Kanpir devor, Kampir devor, devori Kan(m)pirak-O’rta Osiyoda dehqonchilik vohalarini ko’chmanchila hujumidan himoya qilish maqsadida barpo qilingan mudofaa inshootlari tizimi xarobalari. Ma’nosi “qazilgan” (choh) demakdir. 1) Qadimgi Buxoro vohasidagi shahar-qishloqlarni o’rab … Read More

Kanopa (yunoncha Kanobos-Qadimgi Misrdagi shahar nomidan)-marhumning mumiyolangan ichki a’zolarini saqlash (Qadimgi Misr) yoki jasadning yoqilgandan keyingi qulini solish uchun mo’ljallangan idish. Eng qadimgi Kanopalar Xetelxeres qabridan topilgan. Har bir murdaga … Read More