Category: M harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

MOTIVLASHTIRISH – ruhiy omil bo’lib, shaxs faoliyatining manbayi, sababi, dalili va har xil ehtimollaridir. U xodimlarni jonli mehnat faoliyatiga rag’batlantiruvchi kuchli vositadir.

MOTIVATSIYA – o’z-o’zini va boshqalarni shaxsiy va tashkilot umumiy maqsadlariga erishishga qiziqtirish (rag’batlantirish) jarayoni. Real mehnat xulq-atvorini tushuntirish, asoslab berish uchun sabablar (mulohazalar) tanlashga qaratilgan og’zaki xatti-harakatdir.

MOTIV – ma’lum ehtiyojlarni qondirish uchun asos bo’ladigan kishining ichki faoliyat mazmuni.

MONOPSONIYA – bozor holati. Bunda bozorda bir nechta o’zaro raqobat qiladigan korxonalar tovar ishlab chiqaruvchilar bo’lib, xaridor esa tanho bo’ladi. Natijada xaridor hukmini o’tkazib, bozorda yetakchi mavqeni egallaydi, ishlab chiqaruvchilarni … Read More

MOSLASHTIRILGAN TOVAR – tovarning aniq iste’molchilar talab-istaklari va xususiyatlari, konkret iste’mol sharoitlariga moslashtirilgan varianti.

MONOPOLIYADAN CHIQARISH – raqobat munosabatlarini rivojlantirishga yo’naltirilgan davlat tomonidan tartib-qoidalarning joriy etilishi. Bunda yirik korxonalar va xo’jalik tuzilmalari maydalashtiriladi yoki parallel tuzilmalar tashkil etiladi. Shu bilan birga, tarmoqqa yangi ishlab … Read More

MONOPOLIYANING O’LIK YUKI YOKI JAMIYATNING SOF YO’QOTISHI – monopolist bo’lmagandagi mahsulot ishlab chiqarish hajmidan monopolist ishlab chiqargan mahsulot ayirmasiga teng.

MATERIALLARNI BAHOLASH USULLARI – ishlab chiqarishga yoziladigan ishlab chiqarish zaxiralarining haqiqiy tannarxini aniqlash ularni baholashning quyidagi usullarini qo’llash bilan amalga oshiriladi: l) o’rtacha tannarx bo’yicha; 2) o’rtacha chamalangan baholar bo’yicha, … Read More

MILLIY DAROMAD – jamiyatda ma’lum davrda (masalan, bir yilda) yangidan hosil bo’ladigan qiymat yoki yalpi milliy mahsulotdan iste’mol qilinadigan ishlab chiqarish vositalari qiymati chegirib tashlangandan so’ng qolgan qismi. Natural ashyoviy … Read More

MILLIY BOZOR – muayyan mamlakat doirasida ishlab chiqarilgan tovarlar muomalasi sohasini ifodalovchi tushuncha. Milliy bozor subyektini shu mamlakat fuqarolaribo’ lmish tovar egalari – korxonalar, firmalar, birlashmalar, davlat va jamoatchilik tashkilotlari … Read More