Category: M harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

MAHSULOTNING MUVOZANAT MIQDORI – talab va taklif miqdorlari teng bo’lganda mahsulotni bozorda sotish hajmi.

MAHSULOTNING TEXNIK DARAJASI – baholanayotgan mahsulotning texnik takomillashganligini belgilovchi, uning bazis ko’rsatkichi ariga mos keluvchi ko’rsatkichlarni taqqoslashga asoslangan mahsulot sifatining nisbiy tavsifnomasi.

MAHSULOTNING MEHNAT SIG’IMI – mehnat unumdorligi ko’rsatkichlariga teskari bo’lgan kattalik. Moddiy ishlab chiqarish sohasida sarflangan mehnatning ishlab chiqarilgan mahsulot hajmiga nisbati orqali aniqlanadi.

MAHSULOTNING MATERIAL SIG’IMI – xomashyo, materiallar va boshqa moddiy resurslarning mahsulot birligiga sarflanuvchi xarajatlari. Material sig’imini kamaytirish tayyor mahsulot va materiallarni ko’paytirish, mahsulot tannarxini kamaytirish va xomashyo tarmoqlarini rivojlantirishga sarflanuvchi … Read More

MAHSULOTNING MARJINALLIGI – olingan daromad (baho) nisbatan foiz ko’rinishidagi bir birlik mahsulotga to’g’ri keladigan marjinal daromadning darajasi.

MAHSULOTNING HAYOTIY DAVRI – tovarning bozorga kirib kelishidan boshlab to uning bozordan chiqib ketishiga qadar amalga oshiriladigan izchil chora-tadbirlar.

MAHSULOTNING BOJ QIYMATI – mahsulot chegaradan o’tayotgan paytda uning egasi tomonidan e’lon qilinadigan qiymat. Uning to’g’riligini aniqlash ustidan nazorat mahsulotlarni rasmiylashtiruvchi bojxona organlari tomonidan amalga oshiriladi. Mahsulotlarning boj qiymatini aniqlashda … Read More

MAHSULOTNI SOTISHDAN OLINGAN YALPI FOYDA – mahsulotlar (ishlar, xizmatlar) ni sotishdan olingan sof tushum bilan sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi o’rtasidagi tavofut.

MAHSULOTNI ISHLAB CHIQARISHDAGI VAQT – mahsulotga butun ishlab chiqarish jarayonini o’tashga talab qilinadigan o’rtacha vaqt. Bu vaqt mahsulotga ishlov berish vaqti va navbatda turish vaqtidan iborat. Bu vaqt buyurtma vaqti … Read More

MAHSULOTLARGA SOLIQLAR – rezidentlar tomonidan ishlab chiqarilgan va sotilgan yoki import qilingan mol va xizmatlarga mutanosib ravishda olinadigan soliqlar. Ularga, masalan, qo’shilgan qiymat solig’i, aksiz, bojxona to’lovlari va h.k.lar kiradi.