Category: M harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Mulki amlok, amlok yerlari-davlat ixtiyoridagi yer-suv bo’lib, hukmdor bunday yerlarn istagan kishisiga in’om qilishi va sotishi mumkin edi. Amlokdorlar bu yerni sotolmasdilar.

Mulk (arabcha-mamlakat, vatan, davlat, podsholik, dunyo, olam)-o’zbek xonliklari va Sharqning ba’zi musulmon davlatlarida feodallarning xususiy yerlari, ular davlat soliqlaridan batamom ozod qilinardi. Bunday yerlar Mulki hur (Mulki xolis) deb ataladi. … Read More

Mulatlar (ispancha mulato)-yevropoid irqi vakillari va negrlarning avlodlari. Mulatlar Janubiy Yevropa (Gretsiya, Italiya, Ispaniya, Portugaliya), Lotin Amerikasi va Karib havzasi (Dominikan Respublikasida 73%, Kubada 51%, Braziliyada 38%) va Afrikaning bir … Read More

Muzlik davri-Yerning geologik tarixida nisbatan uzoq davom etgan davr. Bu davr iqlimning umumiy nisbiy sovishi natijasida, juda sovuq bo’lgan vaqt (bunda yirik materik muzliklari vujudga kelgan) iliq iqlimi vaqt bilan … Read More

Muzey-qo’riqxona-tabiiy tarixiy, moddiy va ma’naviy yodgorliklarni saqlovchi ilmiy-tadqiqit va madaniy-ma’rifiy muassasa; tarkibiga ekspozitsiyadan tashqari qo’riqxona hududida joylashgan me’moriy, tarixiy va boshqa yodgorliklar ham kiradigan muzeylar. Muzey-qo’riqxonaning tarixiy-badiiy, tarixiy-me’morchilik, tarixiy-madaniy, harbiy-tarixiy, … Read More

Muzofot puli (arabcha, forscha)-soliq turi, XIX asrda Toshkentda Aziz parvonachi qipchoqlar qamalidan ozod bo’lib, xazinasi bo’shab qolganini bilgach o’z yaqinlari maslahati bilan viloyat aholisiga Muzofot puli degan soliq soladi.

Muzeyshunoslik, Muzeologiya (yunoncha museion-muzalarga bag’ishlangan joy, muzalar ibodatxonasi so’zidan)-muzeylar tarixi, ularning ijtimoiy vazifalari, muzey ishi nazariyasi va metodikasi masalalarini o’rganadigan fan tarmog’i. Muzeyshunoslik tizimiga muzey ishi nazariyasi, muzey ishi tarixi … Read More

Muzahhib (arabcha-zarhallovchi)-hal beruvchi usta. Kitobat san’atida qo’lyozma kitoblarning muqova, sarlavha, unvon va sahifalarini, naqqoshlikda bino va buyumlarning naqshlarini oltin yoki kumush suvi yugurtirib bezagan.

Muzalar-yunoncha mifologiyasida san’at, fan va lozziya ma’budalari, Zevs va Mnemosinaning 9 qizi. Antik shoirlardan Gesiod (miloddan avvalgi VII asr) 9 muzani eslatib o’tadi. Xususan, Klio tarix, Yevterpa lirik poeziya, Taliya … Read More

Mujtahid (arabcha-intiluvchi, g’ayrat qiluvchi)-o’rta asrlarda islomda ijtihod huquqiga ega bo’lgan, ya’ni mustaqil ravishda diniy-aqidaviy va huquqiy masalalar bo’yicha xulosa bera oladigan va hukm chiqara biladigan shaxs. Sunniylarda diniy huquq mazhablarining … Read More