Category: N harfi

Neyro-gumoral regulyatsiya (neyro… va lot. humor — suyuqlik) — odam va yuqori rivojlangan hayvonlar organizmining a’zo, to’qimalari faolligi va fiziologik jarayonlarini nerv sistemasi va gumoral omillar (qon, limfa va to’qima … Read More

Neustoyka (ruscha) — fuqarolik huquqida majburiyatlarning bajarilishini ta’minlash usullaridan biri; qarzdor majburiyatni bajarmagan yoki lozim darajada bajarmagan taqdirda kreditorga to’lashi shart bo’lgan pul summasi. O’zbekiston Respublikasining FK bo’yicha, Neustoyka to’lash … Read More

Negiz — so’zning shaklini hosil qilish uchun asos bo’lib xizmat qiladigan til birligi; so’zning “o’zak + yasovchi qo’shimcha” shaklidagi qismi (ish — o’zak, chi — so’z yasovchi qo’shimcha, demak: ishchi … Read More

Nefroptoz (Yunoncha nephros — buyrak, ptosis — qulash, tushib ketish) — gavdaning holatini o’zgartirganda buyrakning o’z fiziologik harakatlanishidan ortiq siljishi bilan kechadigan patologik holat. Ko’proq ayollarda uchraydi. Nefroptozning rivojlanishida buyrakning … Read More

Nefrologiya (Yunoncha nephros — buyrak va logos —fan) — tibbiyotning bir bo’limi; buyrakning tuzilishi va faoliyati, kasalliklari: buyrakning tug’ma kasalliklari (buyrak gipoplaziyasi, buyrak aplaziyasi va boshqalar), irsiy kasalliklari (tubulopatiyalar, oilaviy … Read More

Niobiy (Niobium), Nb — mendeleyev davriy sistemasining.U guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 41, atom molekulasi 92,9064. Bitta tabiiy izotopi 93Nb bor. Niobiyning sun’iy radioaktiv izotoplaridan 95Nb(Tl/2=35 kun) radioaktiv indikator … Read More

Neftedollarlar (inglizcha petrodollars) — neft eksport qiladigan mamlakatlar neftni chetga sotganlarida AQSh dollarida oladigan pul vositalari. Neftedollarlar 20-asrning 70-yillari o’rtalaridan neft narxlarining tez ko’tarilishi oqibatida paydo bo’ldi. Neft qazib oluvchi … Read More

Nijniy Novgorod (1932-90 yillarda Gorkiy) — Rossiya Federatsiyasidagi shahar, Nijniy Novgorod viloyati markazi. Oka daryosining Volgaga quyilish joyida. Yirik daryo porti, temir yo’l tuguni. Aholisi 1367,6 ming kishi (1998). Mashinasozlik … Read More

Niderland maktabi – 15-16- asrlar musiqasidagi ijodiy yo’nalish, Uyg’onish davrining etakchi kompozitorlik maktabi. Niderlandiya (tarixiy viloyat) ilg’or musiqa madaniyati yuksak professionalizm, badiiy yutuqlar va xalq an’analari zaminida shakllanib, G’arbiy Yevropa … Read More

Ne’matov Soyibjon Sodiqovich (1941. 16.4, Andijon) — kimyogar olim. O’zbekiston Fanlar Akademiyasi akademik (1994), texnika fanlari Dktori (1980), professor (1984), Toshkent politexnika institutini tugatgan (1965). Toshkent avtomobil yullari institutida kafedra … Read More