Category: N harfi

Njamena — Chad poytaxti. Shari daryosining o’ng sohilida, unga Logone daryosi quyilishida joylashgan. Shari-Bagirmi prefekturasining ma’muriy markazi. Iqlimi ekvatorial, mussonli iqlim. Yanvarning o’rtacha temperaturasi 24°, iyulniki 27,7°. Yiliga 648 mm … Read More

Neft kimyosi — kimyo fanining bir bo’limi, neft va tabiiy gaz komponentlarining tarkibi, tuzilishi, xossalari va kimyoviy o’zgarishlarini, shuningdek, ularni qayta ishlash jarayonlarini o’rganadi. Neft kimyosi sohasidagi ilk tadqiqotlar 19-asrning … Read More

Neft va gaz konlari geologiyasi va razvedkasi instituti — Toshkentdagi yirik ilmiy tadqiqot markazi. 1959 yil O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Geologiya va geofizika in-stitutining neft geologiyasi va geokimyosi bo’limi hamda Butunittifoq … Read More

Niger-kordofan tillari (kongokordofan tillari) — Afrika tillari makrooilasi. Amerika tilshunosi J. Grinberg tasnifiga ko’ra, 2 oilaga bo’linadi: Niger-Kongo tillari va Kordofan tillari. Niger-Kongo tillari G’arbiy va Janubiy Afrikaning katta qismida, … Read More

Nijniy Novgorod viloyati -Rossiya Federatsiyasi tarkibidagi viloyat. 1929 yil 14 yanvarda tashkil etilgan (1932 yilgacha Nijniy Novgorod o’lkasi, 1936 yilgacha Gorkiy o’lkasi, 1990 yilgacha Gorkiy viloyati). Rossiya Yevropa qismining markazida, … Read More

Neyrosekretsiya (neyro… va lotincha secretio — ajratma) — ayrim nerv hujayralari (neyrosekretorlar)ning fiziologik faol moddalar — neyrogormonlar ishlab chiqarishi va uni qon yoki to’qima suyuqligiga ajratishi; odam va umurtqali hayvonlarda … Read More

Negri Missiyami (1820) – Erondagi rus elchixonasining katta maslahatchisi A. F. Negri (1784-1854) rahbarligida savdo shartnomasi tuzish uchun Buxoroga yuborilgan missiya. Tarkibi polkovnik E.K. Meyendorf, paleontolog X. G. Pander, zoolog … Read More

Nevropatologiya (nevr… va patologiya) — Nevrologiyaning klinik bo’limi; nerv kasalliklarining sabablari, alomatlari va kechishini o’rganadi; ularni aniqlash, davolash va oldini olish usullarini ishlab chiqadi. Nevropatologiya 19-asrning oxirida terapiyadan mustaqil fan … Read More

Nefropatiya (Yunoncha nephros — buyrak, pathos — kasallik) — buyrakning turli morfologik va funktsional kasalliklarini anglatuvchi umumiy tushuncha. Nefropatiyaga nefritlar (glomerulonefrit, pielonefrit, tubulointerstisial, irsiy va boshqalar), buyrak anomaliyalari (buyrakning arteriya … Read More

Nevrit (nevr… va Yunoncha itis — yallig’lanish) — periferik nervlarning yallig’lanishi, bunga infektsion kasalliklar, tana to’qimalariga shikast yetishi, moddalar almashinuvining buzilishi, nervning qon bilan ta’minlanishidagi yetishmovchiliklar (masalan, aterosklerozla) va boshqalar … Read More